Ο Λόρδος Βύρων (Αγγλικά: George Gordon Byron VI, 22 Ιανουαρίου 1788 – 7/19 Απριλίου 1824) ήταν Άγγλος ποιητής, από τους σημαντικότερους εκπροσώπους του ρομαντισμού και σπουδαίος φιλέλληνας.
Γεννήθηκε στο Λονδίνο στις 22 Ιανουαρίου 1788 και ήταν γιος του Captain John Byron και της δεύτερης συζύγου του, Catherine Gordon. Ανήκε σε αριστοκρατική οικογένεια και ήταν απόγονος του βασιλιά της Αγγλίας Εδουάρδου του 3ου. Σπούδασε στο πανεπιστήμιο του Κέϊμπριτζ αποκτώντας έτσι πολύ καλή μόρφωση. Ήταν χαρακτήρας ανήσυχος, παρορμητικός και τυχοδιωκτικός. Έτσι, ξεκίνησε περιοδείες και περιπλανήσεις στη νότια Ευρώπη (Πορτογαλία, Ισπανία, Ελλάδα, Τουρκία).
Ο φιλέλληνας ποιητής βρισκόταν στην Ελλάδα από τον Αύγουστο του 1823, αποφασισμένος να βοηθήσει με όποιον τρόπο μπορούσε. Και με χρήματα από την προσωπική του περιουσία, αλλά και με διπλωματική επιρροή αποστέλλοντας επιστολές σε ηγεμόνες, προσωπικότητες και εκπροσώπους χωρών. Τα αισθήματα και οι απόψεις του δεν μπορούν να γραφτούν καλύτερα και σαφέστερα παρά από τον ίδιο:
«Θα μείνω εδώ ώσπου να βεβαιωθώ ότι ή η Ελλάδα θα αποτινάξει τον τουρκικό ζυγό ή θα πέσει πάλι στην εξουσία τους. Όλα τα εισοδήματά μου θα δαπανηθούν γι’αυτόν τον σκοπό. Ό,τι προσφέρω από το δικό μου εισόδημα και τις προσωπικές μου προσπάθειες, θα τα δώσω με την ευχαρίστησή μου».
Αν και ποιητής, ήθελε να είναι μάχιμος και ορίστηκε επικεφαλής ομάδας Σουλιωτών, τους οποίους θεωρούσε τους πιο ατρόμητους και εντυπωσιακούς πολεμιστές της Ελλάδας.
Οι Σουλιώτες, όμως, ήταν ανυπότακτοι και προκαλούσαν εντάσεις στο Μεσολόγγι, επειδή απαιτούσαν περισσότερα προνόμια από οποιονδήποτε άλλο. Ο Βύρων αναγκάστηκε να διώξει τους περισσότερους και να κρατήσει μόνο 60 έμπιστους, ως προσωπική του φρουρά. Κάλεσε στο Μεσολόγγι τον βρετανό πυροτεχνουργό, Γουίλιαμ Πάρεϊ, ο οποίος επιμελήθηκε μέρος της οχύρωσης και έστησε μηχανουργείο.
Δυστυχώς, η προσφορά του μεγάλου ποιητή και φιλέλληνα πολιτικού διακόπηκε απότομα. Τον Απρίλιο του 1824 αρρώστησε. Τα χαράματα της 7/19ης Απριλίου 1824, Δευτέρα του Πάσχα, άφησε την τελευταία του πνοή στο Μεσολόγγι, σε ηλικία 36 χρονών. Τα τελευταία του λόγια ήταν για την Ελλάδα: «Της έδωσα τον καιρό, την υγεία μου, την περιουσία μου, και τώρα της δίνω τη ζωή μου. Τι μπορούσα να κάνω περισσότερο;»
Τιμήθηκε ως ήρωας από την Ελλάδα που τόσο αγάπησε. Στην Αγγλία, η είδηση του θανάτου του συγκλόνισε τη χώρα.
Το πένθος για το θάνατό του ήταν γενικό και ο Διονύσιος Σολωμός συνέθεσε μακρά ωδή στη μνήμη του, «Εις τον θάνατον του λόρδου Μπάιρον», που ξεκινά ως εξής:
Λευτεριά, για λίγο πάψε
να χτυπάς με το σπαθί.
Τώρα σίμωσε και κλάψε
εις του Μπάιρον το κορμί.
Προς εκδήλωση του πένθους στο Μεσολόγγι ρίχτηκαν 37 κανονιοβολισμοί από την ανατολή του ηλίου και μία κάθε λεπτό. Η καρδιά του ενταφιάστηκε στο Μεσολόγγι.
Η επίσημη πολιτεία (Προσωρινή Διοίκηση της Ελλάδος) εξέδωσε την προκήρυξη του Μαυροκορδάτου:
Προκήρυξη του Μαυροκορδάτου
Απρίλιος 1824
Προσωρινή Διοίκησις της Ελλάδος
Αι παρούσαι χαρμόσυναι ημέραι έγιναν δι’όλους ημάς, ημέραι πένθους. Ο Λόρδος Βύρων επέρασεν σήμερον εις την άλλην ζωήν, περί τας ένδεκα ώρας το εσπέρας, μετά μίαν ασθένειαν φλογιστικού ρευματικού πυρετού δέκα ημερών.
[…] Δυνάμει του υπ’αρ.314 και ημ.15 Οκτωβρίου θεσπίσματος του Βουλευτικού Σώματος διατάσσεται:
α) Αύριον, μόλις ανατείλη ο ήλιος να πέσουν από το μεγάλο κανονιοστάσιον του τείχους αυτής της Πόλεως 37 κανονιές (μία το κάθε λεπτό) κατά τον αριθμόν των χρόνων της ζωής του αποθανόντος.
β) Όλα τα υπουργεία, διά τρεις ημέρας κατά συνέχειαν, να κλεισθούν, εμπεριεχομένων και των κριτηρίων.
γ) Να κλεισθούν όλα τα εργαστήρια εκτός εκείνων, όπου πωλούνται τροφαί και ιατρικά, και να λείψουν τα μουσικά παιχνίδια, οι συνηθισμένοι εις αυτάς ημέρας χοροί, να παύσουν τα φαγοπότια εις τα κρασοπωλεία, και κάθε άλλο είδος ξεφαντώματος.
δ) Να γενή 21 ημέρας γενική πενθηφορία.
ε) Να γίνουν επικήδειοι δεήσεις εις όλας τας Εκκλησίας.
Εν Μεσολογγίω τη 7η Απριλίου 1824 (σ.σ. η ημερομηνία είναι με βάση το παλαιό ημερολόγιο)
Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος
Ο Γραμματεύς Γεώργιος Πραΐδης
Ο Άγγλος ιστορικός G. Finlay, ο οποίος συμμετείχε στην περίφημη Ταξιαρχία του Λόρδου Βύρωνα, διατύπωσε στο έργο του, Ιστορία της Ελληνικής Επανάστασης, μια εκτίμηση για τη δράση του Βύρωνα στην Ελλάδα, εξαιρετικά ρεαλιστική και εύστοχη:
«Η βραχεία του διαμονή εν Ελλάδι δεν σχετίζεται με σπουδαίον τι πολεμικό γεγονός, αλλά ο ενθουσιασμός τον οποίον ενέπνευσε εξυπηρέτησεν ίσως την Ελλάδα περισσότερον απ’ όσον θα έπραττον αι προσωπικαί του προσπάθειαι εάν η ζωή του παρετείνετο, διότι ο ενθουσιασμός αυτός συνετέλεσεν εις την δι’ εράνων δημιουργίας στόλου διά το Ελληνικόν Έθνος, εκ μέρους των Άγγλων και Αμερικανών Φιλελλήνων, στόλου τεθέντος υπό τας διαταγάς του Κόχραν».