+12 Από την εκδρομή του Συλλόγου “ΜΕΤΕΩΡΩΝ ΛΙΘΟΠΟΛΙΣ”: Ιστορική και Θρησκευτική περιήγηση στην ευρύτερη περιοχή της Κόνιτσας
Από την εκδρομή του Συλλόγου “ΜΕΤΕΩΡΩΝ ΛΙΘΟΠΟΛΙΣ”: Ιστορική και Θρησκευτική περιήγηση στην ευρύτερη περιοχή της Κόνιτσας
Από την εκδρομή του Συλλόγου “ΜΕΤΕΩΡΩΝ ΛΙΘΟΠΟΛΙΣ”: Ιστορική και Θρησκευτική περιήγηση στην ευρύτερη περιοχή της Κόνιτσας
Από την εκδρομή του Συλλόγου “ΜΕΤΕΩΡΩΝ ΛΙΘΟΠΟΛΙΣ”: Ιστορική και Θρησκευτική περιήγηση στην ευρύτερη περιοχή της Κόνιτσας
Από την εκδρομή του Συλλόγου “ΜΕΤΕΩΡΩΝ ΛΙΘΟΠΟΛΙΣ”: Ιστορική και Θρησκευτική περιήγηση στην ευρύτερη περιοχή της Κόνιτσας
Από την εκδρομή του Συλλόγου “ΜΕΤΕΩΡΩΝ ΛΙΘΟΠΟΛΙΣ”: Ιστορική και Θρησκευτική περιήγηση στην ευρύτερη περιοχή της Κόνιτσας
Από την εκδρομή του Συλλόγου “ΜΕΤΕΩΡΩΝ ΛΙΘΟΠΟΛΙΣ”: Ιστορική και Θρησκευτική περιήγηση στην ευρύτερη περιοχή της Κόνιτσας
Από την εκδρομή του Συλλόγου “ΜΕΤΕΩΡΩΝ ΛΙΘΟΠΟΛΙΣ”: Ιστορική και Θρησκευτική περιήγηση στην ευρύτερη περιοχή της Κόνιτσας
Από την εκδρομή του Συλλόγου “ΜΕΤΕΩΡΩΝ ΛΙΘΟΠΟΛΙΣ”: Ιστορική και Θρησκευτική περιήγηση στην ευρύτερη περιοχή της Κόνιτσας
Από την εκδρομή του Συλλόγου “ΜΕΤΕΩΡΩΝ ΛΙΘΟΠΟΛΙΣ”: Ιστορική και Θρησκευτική περιήγηση στην ευρύτερη περιοχή της Κόνιτσας
Από την εκδρομή του Συλλόγου “ΜΕΤΕΩΡΩΝ ΛΙΘΟΠΟΛΙΣ”: Ιστορική και Θρησκευτική περιήγηση στην ευρύτερη περιοχή της Κόνιτσας
Από την εκδρομή του Συλλόγου “ΜΕΤΕΩΡΩΝ ΛΙΘΟΠΟΛΙΣ”: Ιστορική και Θρησκευτική περιήγηση στην ευρύτερη περιοχή της Κόνιτσας
Από την εκδρομή του Συλλόγου “ΜΕΤΕΩΡΩΝ ΛΙΘΟΠΟΛΙΣ”: Ιστορική και Θρησκευτική περιήγηση στην ευρύτερη περιοχή της Κόνιτσας
Από την εκδρομή του Συλλόγου “ΜΕΤΕΩΡΩΝ ΛΙΘΟΠΟΛΙΣ”: Ιστορική και Θρησκευτική περιήγηση στην ευρύτερη περιοχή της Κόνιτσας
Από την εκδρομή του Συλλόγου “ΜΕΤΕΩΡΩΝ ΛΙΘΟΠΟΛΙΣ”: Ιστορική και Θρησκευτική περιήγηση στην ευρύτερη περιοχή της Κόνιτσας
Με απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του Συλλόγου “Μετεώρων Λιθόπολις” οργανώθηκε μια εκδρομή, παραμονές της Εθνικής Επετείου της 28ης Οκτωβρίου 1940, επίσκεψη στην περιοχή όπου ο Ελληνικός Στρατός υπερασπίστηκε του πατρίου εδάφους απέναντι στην επίθεση των δυνάμεων του άγονα, των Ιταλών του Μπενίτο Μουσολίνι ο οποίος κήρυξε τον πόλεμο κατά της πατρίδας μας μετά την απόρριψη από τον Πρωθυπουργό Ιωάννη Μεταξά της αξίωσης να περάσουν τα Ιταλικά στρατεύματα από την Ελλάδα, είχε ως επίκεντρο την Ιστορική και Θρησκευτική περιήγηση στην ευρύτερη περιοχή της Κόνιτσας προσκυνώντας τα χώματα τα οποία ποτίστηκαν με το αίμα των στρατιωτών μας το 1940 αλλά και τα θρησκευτικά μνημεία που συγκεντρώνει η περιοχή.
Έτσι λίαν πρωίαν Σαββάτου(06:30) με δύο Λεωφορεία του γραφείου Τουρισμού Νεκτάριος Τσάτσος της πόλης μας, αναχωρήσαμε από το κέντρο της Καλαμπάκας (μέλη και φίλοι από Πύλη, Τρίκαλα, Καλαμπάκα και την ευρύτερη περιοχή) με κατεύθυνση προς Ανήλιο και Μέτσοβο, όπου παραλάβαμε και πολλούς άλλους φίλους του Συλλόγου μας, δεδομένου ότι ο Σύλλογος έχει μέλη από όλη την Ελληνική επικράτεια.
Αφού κάναμε την προσευχή μας αναπέμποντας ευχαριστίες προς τον Κύριό μας που μας αξίωσε να ανταμώσουμε και να προσκυνήσουμε στα θρησκευτικά μνημεία της ευρύτερης περιοχής της Κόνιτσας, ξεκινήσαμε. Η ατμόσφαιρα κατά την διάρκεια του ταξιδιού μέσα στο λεωφορείου ήταν πανηγυρική καθώς τα νεώτερα μέλη του συλλόγου μας φρόντισαν να μας ενθουσιάσουν με το μουσικό σεργιάνι στην εκκλησιαστική μουσική και στους ύμνους της Βυζαντινής μουσικής.
Εκεί κατά της 08:00 νάμαστε να κοντοζυγώνουμε τα Γιάννενα την πρωτεύουσα της Ηπείρου με την πλούσια Ιστορία και παράδοση που πάντα, όταν την επισκέπτεσαι “βουτάς” στο ιστορικό παρελθόν τόσο κατά την αρχαιότητα (Κράτος του Βασιλιά Πύρου), όσο και στον ρόλο στην προεπαναστατική περίοδο αλλά και στην εθνεγερσία του 1821.
Πρώτη μας στάση η Ιερά Μονή Παναγίας Μολιβδοσκεπάστου !!!
Εκεί στους πρόποδες του όρους Νεμέρτσικα συναντούν τον Αώο ποταμό, κοντά στη συμβολή του με το Σαραντάπορο, βρίσκεται η μονή Κοιμήσεως Θεοτόκου Μολυβδοσκέπαστης. Το όνομα της Μονής προέρχεται από τις μολύβδινες πλάκες που, αντί για κεραμίδια οι πέτρινες πλάκες, σκέπαζαν το καθολικό της παλιότερα. Το μοναστήρι, ιδρύθηκε από τον αυτοκράτορα Κωνσταντίνο Πωγωνάτο, καθώς επέστρεφε από την εκστρατεία του στη Σικελία (671–672 μ.Χ) και αργότερα ανακαινίστηκε από τον αυτοκράτορα Ανδρόνικο Παλαιολόγο (1328– 341 μ.Χ.). Στα μετέπειτα χρόνια ανακαινίστηκε από κατοίκους της Πωγωνιανής, οι οποίοι και αγιογράφησαν το καθολικό της, το 1522. Η μονή υπήρξε έδρα της αρχιεπισκοπής Πωγωνιανής από τον 12ο έως τον 17ο αιώνα. Από τον 14ο αιώνα λειτουργούσε σχολή χειρογράφων στην οποία ιεροδιδάσκαλοι δίδασκαν χειρογραφία σε μοναχούς και λαϊκούς. Πολλοί λόγιοι και συγγραφείς της εποχής αποφοίτησαν από τη συγκεκριμένη σχολή. Τον Ιούλιο του 1943 η μονή βομβαρδίστηκε από τους Ναζί, κάηκαν τα κελιά και η τραπεζαρία και λεηλατήθηκε το καθολικό της.
Το σημερινό μοναστήρι της Μολυβδοσκέπαστης διατηρεί τη φρουριακή του όψη, έχει ανακαινισμένα κελιά, δύο καμπαναριά και ωραίο κήπο. Το καθολικό της είναι βυζαντινού ρυθμού, με ψηλό τρούλο (ο ψηλότερος τρούλος στην Ελλάδα) και καλοδιατηρημένες αγιογραφίες του 13ου – 18ου αιώνα, ενώ στη δυτική πλευρά του νάρθηκα υπάρχουν τοιχογραφίες, που απεικονίζουν τον Κωνσταντίνο Πωγωνάτο και τον Ανδρόνικο Παλαιολόγο. Το ξυλόγλυπτο τέμπλο της εκκλησίας στηρίζεται πάνω σε υπολείμματα παλιότερου μαρμάρινου τέμπλου. Η μονή, σήμερα, είναι ενεργό ανδρικό μοναστήρι και γιορτάζει κάθε χρόνο τον δεκαπενταύγουστο. Προηγείται αγρυπνία από το βράδυ στις 14 Αυγούστου και ακολουθεί λειτουργία τα ξημερώματα.
Στην αυλή του Μοναστηριού, πίσω από το Ιερό υπάρχει ο τάφος του μακαριστού ΠΠΑΤΡΙΩΤΗ Μητροπολίτου Δρυϊνουπόλεως, Πωγωνιανής και Κονίτσης Σεβαστιανού. Στην οροφή του καθολικού επανατοποθετήθηκαν πρόσφατα μολύβδινες πλάκες και έτσι το μοναστήρι δίκαια συνεχίζει να φέρει τον τίτλο «Μολυβδοσκέπαστη». Μοναχός της Μονής μας ξενάγησε στο καθολικό και προσκυνήσαμε την θαυματουργή εικόνα της Παναγίας αναφέροντάς μας θαύματα που έχουν γίνει κυρίως σε γυναίκες που θέλουν να τεκνοποιήσουν.
Το Μοναστήρι απέχει μόλις τριακόσια μέτρα από την Αλβανική μεθόριο εξηγώντας μας το θαύμα που έγινε όταν μέλη της επιτροπής οριοθέτησης των συνόρων μεταξύ Ελλάδος και Αλβανίας έδιναν την Μονή στην Αλβανία. Ξαφνικά τα άλογα των μελών της επιτροπής αφήνιασαν και έτσι αυτό αποτέλεσε την αιτία για να χαρτογραφηθεί στην Ελληνική επικράτεια.
Δεύτερος σταθμός η Κόνιτσα
‘Εμφορτοι συγκινισιακής φόρτισης ακολουθήσαμε μια διαδρομή που πραγματικά αυτήν την εποχή ενθουσιάζει από τα χρώματα και το έντονο γεωγραφικό ανάγλυφο και τον ρου των ποταμών Αωού, Βοϊδομάτη και Σαραντάπορου, στοιχεία που καθορίζουν την ιστορική και πολιτισμική πορεία του τόπου, ενώ η ανθρώπινη δραστηριότητα ευνοείται από την ύπαρξη δασών, λιβαδιών στα υψίπεδα, πεδινών εκτάσεων, συνεχούς ροής νερού, παραποτάμιας βλάστησης και πλούσιας πανίδας, φτάσαμε στην Κόνιτσα.
Πόλη με την ονομασία Κόνιτσα δεν απαντάται στις αρχαίες και βυζαντινές πηγές μέχρι τα τέλη του 14ου αιώνα. Τα λιγοστά στοιχεία που δείχνουν ανθρώπινη δραστηριότητα στη θέση “Παλαιογορίτσα” κατά την ρωμαϊκή και παλαιοχριστιανική περίοδο, μειώνουν τις πιθανότητες κατοίκησης στη θέση της σημερινής πόλης τουλάχιστον κατά την παλαιοχριστιανική περίοδο, αν και δεν αποκλείεται η χρήση του Κάστρου ήδη από την Ρωμαιοκρατία. Νέα στοιχεία προέκυψαν για την ιστορία της Κόνιτσας μετά την σημαντική αποκάλυψη μέσα στον οικισμό, όταν κατά τη διάρκεια εκσκαφών βρέθηκαν δυο κιβωτιόσχημοι τάφοι, δυο χάλκινα όπλα και ένα αγγείο. Τα ευρήματα χρονολογούνται από την ΙΒ΄Εφορία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων Ιωαννίνων στην Πρώιμη εποχή του Σιδήρου (1100 – 900 π.Χ.) και σχετίζονται με τα σημαντικά ευρήματα του μολοσσικού νεκροταφείου του Λιατοβουνίου. Είναι η πρώτη φορά που έρχονται στο φως τόσο σημαντικές αρχαιότητες μέσα στην πόλη της Κόνιτσας, γεγονός που αλλάζει τα μέχρι τώρα δεδομένα για το παρελθόν της πόλης, το οποίο μετατίθεται, με στοιχεία πλέον, πολλούς αιώνες πίσω. Για πρώτη φορά η Κόνιτσα αναφέρεται με την σημερινή της ονομασία στο Χρονικό των Ιωαννίνων. Η αναφορά σχετίζεται με την οχύρωση του Κάστρου της στα 1380 από τον «Δεσπότη» των Ιωαννίνων Θωμά Πρελούμπο, που το ενισχύει για να αντιμετωπίσει τις επιδρομές του αρνησίθρησκου τοπάρχη Ισαήμ από το Λεσκοβίκι. Την υστεροβυζαντινή περίοδο στην Κόνιτσα υπάρχουν τουλάχιστον δύο οικισμοί, ο ένας στη θέση “Λάκα” κάτω από το Κάστρο και ο δεύτερος ψηλότερα στη θέση “Παλαιοχώιρι”, όπου σήμερα βρίσκεται η αγορά και η πλατεία.
Αν και δεν παραδίδεται άμεσα από τις πηγές, πιστεύεται ότι η πρώτη κατάληψη της πόλης από τους Τούρκους έγινε στα τέλη του 14ου αιώνα, ενώ η οριστική της μαζί με των Ιωαννίνων το 1430 ή και λίγο νωρίτερα. Οι Οθωμανοί εκτιμώντας τη γεωστρατηγική θέση της δημιουργούν το Βιλαέτι της Κόνιτσας, που περιελάμβανε όλη την ευρύτερη περιοχή, υπαγόμενη στο Σαντζάκι των Ιωαννίνων. Η εγκατάλειψη των κοντινών οικισμών, όπως τα Σέρβινα και η Παλιά Γορίτσα, μετά την κατάκτηση από τους Τούρκους, ευνοεί την ανάπτυξη της Κόνιτσας, η οποία συγκεντρώνει τον αγροτικό πληθυσμό της γύρω περιοχής και αρχίζει να εξελίσσεται σε γεωργοκτηνοτροφικό και εμπορικό κέντρο. Η εκχώρηση προνομίων σε πλούσιες οικογένειες της πόλης ήταν συνέπεια της προσχώρησής τους στον ισλαμισμό. Το β΄ μισό του 17ου αιώνα κάτοικοι της Διπαλίτσας (Μολυβδοσκέπαστη) και της Οστανίτσας (Αηδονοχώρι), διωγμένοι από αλβανικά φύλα, εγκαθίστανται στην ασφαλέστερη Κόνιτσα, η οποία συνεχίζει να ακμάζει αφού στα τέλη του 17ου αιώνα είχε υποδιοικητή (Μουσελίμη) και ιεροδικαστή (Καδή). Την έντονη παρουσία και υπεροχή του ελληνικού στοιχείου στην πόλη δηλώνει η λειτουργία ελληνικού σχολείου τουλάχιστον από τις αρχές του 18ου αιώνα και η συχνή παρουσία εδώ του Επισκόπου Βελλάς.
Η κυριαρχία του Αλή Τεπελενλή Πασά των Ιωαννίνων, στα τέλη του 18ου αιώνα και στις αρχές του 19ου αιώνα επιβάλλει ηρεμία στην περιοχή και ευνοεί την περαιτέρω ανάπτυξη της Κόνιτσας. Αντιφατική προσωπικότητα ο Αλής, πέρα από τις θηριωδίες του, προστάτευσε τα γράμματα, τις τέχνες, το εμπόριο και πραγματοποίησε μεγάλο οικοδομικό έργο. Στην Άνω Κόνιτσα σώζεται ερειπωμένο το αρχοντικό, όπου γεννήθηκε και μεγάλωσε η μητέρα του Χάμκω, κόρη του Ζεινέλ-Μπέη. Την ίδια περίοδο χτίζονται μεγάλα αρχοντικά από τους περίφημους ντόπιους μαστόρους, σύμφωνα με την λιτή αρχιτεκτονική παράδοση του τόπου, με ελαφρώς διαφοροποιημένα χαρακτηριστικά σε σχέση με αυτά της περιοχής Ζαγορίου.
Ο ναός των Αγίων Αποστόλων στη Λάκα και ο Μητροπολιτικός ναός του Αγίου-Νικολάου είναι οι μόνοι που σώζονται εντός του οικισμού από την περίοδο της Τουρκοκρατίας. Ο πρώτος ανακαινίστηκε στα 1791, στο εσωτερικό του όμως σώζονται από παλαιότερες φάσεις δύο στρώματα τοιχογραφιών και φορητές εικόνες, που χρονολογούν το μνημείο τουλάχιστον δύο αιώνες νωρίτερα. Ο Μητροπολιτικός ναός χτίστηκε στα 1842 στον τύπο της τρίκλιτης θολωτής Βασιλικής. Οι φορητές εικόνες του Τέμπλου και αρκετές στον υπόλοιπο ναό είναι έργα Χιοναδιτών ζωγράφων από το β’ μισό του 19ου αιώνα. Πολλές από αυτές φιλοτεχνήθηκαν «δια συνδρομής και εξόδων» του Ιερομόναχου Χρύσανθου Λαενά.
Στα 1870-71 χτίζεται το μονότοξο γεφύρι του Αώου από συνεργείο του πρωτομάστορα Ζιώγα Φρόντζου από την Πυρσόγιαννη. Η Κόνιτσα απελευθερώθηκε τον Φεβρουάριο του 1913. Με την ανταλλαγή των πληθυσμών το 1925, οι περισσότερες μουσουλμανικές οικογένειες της Κόνιτσας μετανάστευσαν στην Τουρκία και στη θέση τους εγκαταστάθηκαν πρόσφυγες από την Καππαδοκία. Το 1940-41 δέχεται επίθεση από τους Ιταλούς και ταυτόχρονα επιδρομές Αλβανοσυμμοριτών, ενώ πλήρωσε ακριβό τίμημα στον εμφύλιο πόλεμο όπου αφανίστηκαν ολόκληρες οικογένειες.
Η σημερινή Κόνιτσα είναι μια πόλη των 3.500 κατοίκων που την χαρακτηρίζει ο Όσιος Παίσιος μια και ο άγιος σε μικρή ηλικία ήρθε από τα Φάρασα και κατοίκησε στην Κόνιτσα όπου και μεγάλωσε. Εμείς επισκεφθήκαμε το πατρικό του σπίτι που λειτουργεί ως μουσείο και το καταφύγιό του το παρεκκλήσι της Αγίας Βαρβάρας λίγο ψηλότερα όπου και απομονώνονταν για προσευχή και λατρεία.
Μετά την κάθοδό μας στην πόλη περιηγηθήκαμε στην πόλη της Κόνιτσας θαυμάζοντας τα όμορφα πέτρινα παλιά αρχοντικά αλλά κυρίως την αγορά της Χάμκως (μητέρα του Αλή Πασά) που έχει πεζοδρομηθεί και τα παλιά κτήρια ανακαινίζονται και φιλοξενούν διάφορα μαγαζιά. Στην συνέχεια απολαύσαμε τα ντόπια εδέσματα και κάναμε τις αγορές με ντόπια προϊόντα. Αναχωρώντας κάναμε μια στάση στο μεγάλο πέτρινο τοξωτό γεφύρι που αποτελεί ένα μνημείο της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς καθώς αποτελεί το υψηλότερο τοξωτό γεφύρι της Ελλάδος. Αφήσαμε πίσω την Ιστορική Κόνιτσα και προχωρήσαμε για το Καλπάκι και το μουσείο του Στρατού όπου ξεναγηθήκαμε από έφεδρο στρατιώτη για τα πλούσια εκθέματα του μουσείου και παρακολουθήσαμε ταινία με σπάνιο κινηματογραφικό υλικό από το Έπος του ’40. Στο πρόγραμμά μας είχε και η επίσκεψη στα οχυρά αλλά ενημερωθήκαμε ότι λόγω έργων δεν είναι δυνατή η επίσκεψή μας. Κάπως έτσι ολοκληρώθηκε η εκδρομή μας και πήραμε τον δρόμο της επιστροφής με στάση στο Μέτσοβο όπου αποβιβάσαμε του φίλους μας, κάναμε κάποιες αγορές και εκεί γύρω στις 21:15, καταλήξαμε στην Καλαμπάκα αφού η χορωδία μας αντάμειψε με ένα πλούσιο ρεπερτόριο με εκκλησιαστική και λαϊκή μουσική και τραγούδια.
Ευχαριστούμε όλους τους συμμετέχοντες, το γραφείο τουρισμού “Νεκτάριος Τσάτσος”, τους οδηγούς Σωκράτη Καραφύλλα και Ζήκα Γεώργιο. που φρόντισαν να μας μεταφέρουν ασφαλείς πίσω και να μας ικανοποιήσουν στα όποια αιτήματά μας, τους στρατιώτες του Πολεμικού Μουσείου Καλπακίου για την εντυπωσιακή ξενάγηση και την ιστόρηση των πολεμικών γεγονότων του Έπους του ’40, τα νεαρά μέλη του συλλόγου που έντυσαν μουσικά το ταξίδι με όμορφες μελωδίες και όλους όσους κατ΄ οιονδήποτε τρόπο συνέβαλαν για να πραγματοποιηθεί αυτή η εκδρομή !!!