Το Πολιτικό Σύνταγμα της Ελλάδας (1827) – Σύνταγμα της Τροιζήνας
Η Γ’ Εθνική Συνέλευση συνήλθε αρχικά στην Πιάδα και στη συνέχεια, στην Τροιζήνα το 1827. Αφού εξέλεξε ομόφωνα τον Κόμη Ιωάννη Καποδίστρια «Κυβερνήτη της Ελλάδος» για επταετή θητεία, ψήφισε το «Πολιτικό Σύνταγμα της Ελλάδας».
Οι νεωτερισμοί που υιοθέτησε η Συνέλευση εστιάζονται κυρίως στη δημιουργία σταθερής κυβέρνησης, κατά το πρότυπο των δημοκρατικών και φιλελεύθερων ιδεών. Γι’ αυτό το λόγο, για πρώτη φορά στο Σύνταγμα εξαγγέλλεται πανηγυρικά η αρχή της λαϊκής κυριαρχίας: «Η κυριαρχία ενυπάρχει εις το Έθνος. Πάσα εξουσία πηγάζει εξ αυτού και υπάρχει υπέρ αυτού». Αυτή η θεμελιώδης αρχή δημοκρατικής διακυβερνήσεως επρόκειτο να επαναληφθεί σε όλα τα ελληνικά Συντάγματα μετά το 1864.
Το τρίτο Σύνταγμα της επαναστατικής περιόδου αποτελούνταν από 150 άρθρα. Προέβλεπε μία αυστηρή διάκριση των εξουσιών: η εκτελεστική εξουσία ανήκε στον Κυβερνήτη, ενώ η νομοθετική εξουσία ανετίθετο στο σώμα των αντιπροσώπων του λαού, στη Βουλή. Ο Κυβερνήτης είχε μόνο δικαίωμα αναβλητικής αρνησικυρίας των σχεδίων νόμων, ενώ δεν είχε το δικαίωμα διάλυσης της Βουλής. Το πρόσωπό του ανακηρυσσόταν «απαραβίαστο», ενώ οι «Γραμματείς της Επικρατείας», δηλαδή οι υπουργοί, ανελάμβαναν την ευθύνη για τις δημόσιες πράξεις του (σε αυτό το σημείο μπορούν να ανιχνευθούν τα πρώτα στοιχεία της λεγόμενης «κοινοβουλευτικής» αρχής).
Είναι αξιοσημείωτο ότι, λαμβανομένου υπόψη του θεσμικού περίγυρου της εποχής εκείνης, με το Σύνταγμα της Τροιζήνας η συνταγματική προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων έφθασε στο υψηλότερο επίπεδό της.
Με τη θέσπιση του Συντάγματος του 1827, οι πολιτικές δυνάμεις του εκκολαπτόμενου ελληνικού κράτους προσπάθησαν να συμβιβάσουν το δημοκρατικό χαρακτήρα της επαναστατικής πολιτικής και θεσμικής κληρονομιάς με την αναγκαιότητα μίας σταθερής κεντρικής αρχής. Εντούτοις, το τρίτο Σύνταγμα της επαναστατικής περιόδου υπήρξε εξαιρετικώς βραχύβιο: ανεστάλη σύντομα μετά την άφιξη στην Ελλάδα του Ιωάννη Καποδίστρια, τον Ιανουάριο του 1828.
Πηγή: Τα Ελληνικά Συντάγματα και η Ιστορία τους (1797-1875), Κέντρο Ευρωπαϊκού Συνταγματικού Δικαίου – Ίδρυμα Θεμιστοκλή και Δημήτρη Τσάτσου, Αθήνα 2012.