Σπυρίδων Τρικούπης, έλληνας ιστορικός της Ελληνικής Επανάστασης και πολιτικός, πατέρας του Χαρίλαου Τρικούπη.
Ο Σπυρίδων Τρικούπης (20 Απριλίου 1788 – 24 Φεβρουαρίου 1873) υπήρξε από τις σημαντικότερες πολιτικές μορφές των πρώτων 50 χρόνων του νεοσύστατου ελληνικού κράτους, αφού υπηρέτησε στο αγώνα της ανεξαρτησίας της Ελλάδας από την Οθωμανική αυτοκρατορία, αλλά κυρίως συνέβαλλε στη θεμελίωση των σύγχρονων πολιτικών και κοινωνικών θεσμών, μέσα από τις θέσεις (υπουργικές και μη) που κατείχε κατά την διάρκεια της πολιτικής ζωής του.
Yπήρξε ο πρώτος Πρωθυπουργός του νέου ελληνικού κράτους, Υπουργός των Εξωτερικών, καθώς και πρέσβυς του Ελληνικού Βασιλείου στην σημαντικότερη ίσως διπλωματική θέση της εποχής, την πρεσβεία της Ελλάδος στο Λονδίνο και συν-διαμορφωτής του πρώτου Ελληνικού Συντάγματος.
Γεννήθηκε στο Μεσολόγγι το 1788 και ήταν γόνος εύπορης ομώνυμης οικογένειας προκρίτων της περιοχής. Πατέρας του ήταν ο Ιωάννης Τρικούπης και μητέρα του η Αλεξάνδρα Παλαμά. Μετά τις εγκύκλιες σπουδές του στην Παλαμαία Ακαδημία στο Μεσολόγγι και μετά στην Πάτρα συνέχισε στην Ευρώπη, όπου σπούδασε φιλολογία στη Ρώμη και στο Παρίσι, τις οποίες όμως διέκοψε με την έκρηξη της Ελληνικής Επανάστασης και επέστρεψε προκειμένου να συμμετάσχει ενεργά σ΄ αυτήν. Από το 1824, που πέθανε ο πατέρας του, ασχολήθηκε με την πολιτική, όπου και εκλέχτηκε πληρεξούσιος του Μεσολογγίου για τις Εθνοσυνελεύσεις και από το 1826 μέλος της Προσωρινής Επαναστατικής Κυβέρνησης, όπου και εξακολούθησε σε όλη τη διάρκεια του Αγώνα να μετέχει στην πρώτη γραμμή της πολιτικής κίνησης, έτσι ώστε ν΄ αποβεί από τους σπουδαιότερους τότε άνδρες του έθνους διευθύνοντας ιδίως τα εξωτερικά ζητήματα της κρίσιμης εκείνης περιόδου.
Μετά την άφιξη του Ιωάννη Καποδίστρια, τον Ιανουάριο του 1828, διορίσθηκε γενικός γραμματέας της Επικράτειας επί εξωτερικών θεμάτων. Αργότερα, διαφώνησε με την πολιτική που ασκούσε ο Κυβερνήτης και παραιτήθηκε από τη θέση του, αλλά και από την ιδιότητα του πληρεξούσιου του Μεσολογγίου. Ως εχθρός του πλέον αντιπολιτευόμενος συνεργάστηκε με τον Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο, του οποίου την αδερφή Αικατερίνη παντρεύτηκε και κατέφυγε μεταξύ άλλων αντιπολιτευομένων στην Ύδρα. Μετά τη δολοφονία του Καποδίστρια επέστρεψε στο Ναύπλιο, όπου χρημάτισε υπεύθυνος επί των εξωτερικών και διεύθυνε τις διαπραγματεύσεις που κατέληξαν στην εκλογή του Όθωνα, πρώτου αλλά και μόνου υπό τον τίτλο «Βασιλεύς της Ελλάδος».
Στη διάρκεια της Αντιβασιλείας ο Σπυρίδων Τρικούπης διορίσθηκε Πρωθυπουργός και Γραμματέας (Υπουργός) της Επικράτειας επί του Βασιλικού Οίκου και επί των Εξωτερικών του Βασιλείου της Ελλάδος. Ερχόμενος όμως σε αντίθεση με τις απολυταρχικές διαθέσεις των περί τον Όθωνα βαυαρικών κύκλων παραιτήθηκε αναλαμβάνοντας τη διεύθυνση της ελληνικής πρεσβείας στο Λονδίνο. Το 1838, ερχόμενος σε αντιπαράθεση με τον Όθωνα, ανεκλήθη όπου και επανήλθε στη θέση του το 1841. Το 1843 επέστρεψε στην Ελλάδα και συμμετείχε στην Εθνοσυνέλευση του 1843 συμβάλλοντας στην ψήφιση του Συντάγματος του 1844 και μετέχοντας στην κυβέρνηση του Μαυροκορδάτου ως Γραμματέας της Επικράτειας επί του Βασιλικού Οίκου και επί των Εξωτερικών και Παιδείας. Μετά την ανατροπή όμως της κυβέρνησης Μαυροκορδάτου ο Σπυρίδων Τρικούπης ως γερουσιαστής τάχθηκε με το τότε λεγόμενο Αγγλικό κόμμα, από το οποίο όμως απομακρύνθηκε, όταν άρχισε να παρουσιάζει στασιαστικές τάσεις. Στη συνέχεια υποστήριξε την κυβέρνηση του Κουντουριώτη και συνέδραμε το Βασιλέα Όθωνα. Όταν ανασυστάθηκαν οι Πρεσβείες, ο Σπυρίδων Τρικούπης ανέλαβε εκ νέου τη διεύθυνση της ελληνικής πρεσβείας στο Λονδίνο μέχρι το 1861, οπότε και παραιτήθηκε, αυτή τη φορά για λόγους υγείας. Πέθανε στην Αθήνα το 1873.
Ο Σπυρίδων Τρικούπης, εκτός από τη μακρά πολιτική και διπλωματική σταδιοδρομία του, ασχολήθηκε και με την ιστοριογραφία, με γνωστότερο έργο του την τετράτομη «Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως», βιβλίο αναφοράς για την περίοδο του 1821 (κυκλοφόρησε στο Λονδίνο το 1857), ενώ είχε γράψει θούρια, όπως: «Ο Δήμος», «Η λίμνη του Μεσολογγίου», «Ο καιρός αδελφοί της ελευθερίας φθάνει» κ.ά.
Ο Σπυρίδων Τρικούπης συγκαταλέγεται στους εξέχοντες Έλληνες του περασμένου αιώνα. Η ζωή του ήταν μια συνεχής προσφορά στην αναγεννώμενη Ελλάδα, που την υπηρέτησε στον Αγώνα της ελευθερίας και ύστερα ως πολιτικός ηγέτης, βουλευτής, υπουργός, πρέσβης. Ως πολιτικός στάθηκε πατριώτης, μετριοπαθής, αποστρεφόταν τις βίαιες λύσεις. Ως ρήτορας, υπήρξε έξοχος και δίκαια αποκλήθηκε εθνικός ρήτορας του Αγώνα για τις νεκρολογίες των επίσημων αγωνιστών και τους πανηγυρικούς του στις επετείους των μεγάλων μαχών της Επανάστασης. Οι περισσότεροι λόγοι του, αν και αυτοσχέδιοι, θεωρούνται σήμερα ως μνημεία της νεοελληνικής ρητορικής τέχνης.
Ετικέτες