Τό θαῦμα τοῦ Ἁγίου Φωτός

Προ­ε­τοι­μα­σί­α τοῦ Πα­να­γί­ου Τά­φου

Τό Με­γά­λο Σάβ­βα­το τό πρω­ί, πρίν ἀ­πό τήν τε­λε­τή τοῦ Ἁ­γί­ου Φω­τός, γί­νε­ται πρῶ­τα ἕ­νας σχο­λα­στι­κό­τα­τος ἔ­λεγ­χος τοῦ Πα­να­γί­ου Τά­φου καί ἀ­μέ­σως με­τά τόν σφρα­γί­ζουν μέ τό με­λισ­σο­κέ­ρι, πού εἶ­χε ἑ­τοι­μα­στεῖ τό πρω­ί. Ὁ ἔ­λεγ­χος γί­νε­ται γιά νά δι­α­πι­στω­θεῖ ὅ­τι δέν ὑ­πάρ­χει ὁ­,τι­δή­πο­τε μέ­σα στόν Πα­νά­γιο Τά­φο, τό ὁ­ποῖ­ο θά μπο­ροῦ­σε νά προ­κα­λέ­σει φω­τιά. Ἀ­φοῦ σφρα­γι­στεῖ ὁ Πα­νά­γιος Τά­φος μέ τό με­λισ­σο­κέ­ρι, οἱ ἀρ­χές το­πο­θε­τοῦν πά­νω στό κε­ρί τίς σφρα­γί­δες τους.
Με­γά­λο ἐν­δι­α­φέ­ρον γιά τόν ἔ­λεγ­χο δεί­χνουν καί ὅ­λα τά ἄλ­λα δόγ­μα­τα, τά ὁ­ποῖ­α μέ δι­ά­φο­ρους τρό­πους καί πι­έ­σεις ἔ­χουν ἀ­πό πα­λιά ἀ­πο­κτή­σει δι­και­ώ­μα­τα στόν Πα­νά­γιο Τά­φο. Τό ἐν­δι­α­φέ­ρον αὐ­τό δέν εἶ­ναι κα­θό­λου τυ­χαῖ­ο. Ἄν τύ­χει κά­ποι­α χρο­νιά νά μή βγά­λει τό Ἅ­γιο Φῶς ὁ Ὀρ­θό­δο­ξος Πα­τριά­ρχης τό­τε θά ἀ­να­λά­βουν τό προ­βά­δι­σμα τῆς τε­λε­τῆς τοῦ Ἁ­γί­ου Φω­τός ἄλ­λοι. Ὁ ἔ­λεγ­χος ἀρ­χί­ζει στίς 10.00 τό πρω­ί τοῦ Με­γά­λου Σαβ­βά­του καί τε­λει­ώ­νει στίς 11.00. Ὅ­σο γί­νε­ται ὁ ἔ­λεγ­χος, Ὀρ­θό­δο­ξοι Ἄ­ρα­βες νέ­οι δι­α­δη­λώ­νουν μέ­σα στόν Ἱ­ε­ρό Να­ό ὑ­πέρ τῶν ὀρ­θο­δό­ξων δι­και­ω­μά­των. Πρέ­πει νά ση­μει­ω­θεῖ ὅ­τι τόν σχο­λα­στι­κό ἔ­λεγ­χο τοῦ Πα­να­γί­ου Τά­φου πα­ρα­κο­λου­θοῦν ἐκ­πρό­σω­ποι τῶν Ἀρ­με­νί­ων καί ἄλ­λων δογ­μά­των.

Τε­λε­τή τοῦ Ἁ­γί­ου Φω­τός

Η τε­λε­τή τοῦ Ἁ­γί­ου Φω­τός γί­νε­ται στίς 12.00 τό με­ση­μέ­ρι τοῦ Με­γά­λου Σαβ­βά­του καί ἀ­πο­τε­λεῖ­ται ἀ­πό τρί­α στά­δια:
α. Τήν Λι­τα­νεί­α. β. Τήν εἴ­σο­δο τοῦ Πα­τριά­ρχη στόν Πα­νά­γιο Τά­φο καί γ. Τίς προ­σευ­χές τοῦ Πα­τριά­ρχη γιά νά βγεῖ τό Ἅ­γιο Φῶς.
Σύμ­φω­να, λοι­πόν, μέ τήν πα­ρά­δο­ση, τό με­ση­μέ­ρι τοῦ Με­γάλ­ου Σαβ­βά­του ὁ Ὀρ­θό­δο­ξος Πα­τριά­ρχης μέ τήν συ­νο­δεί­α του -ἀρ­χι­ε­ρεῖς, ἱ­ε­ρεῖς καί δι­α­κό­νους- ἀλ­λά καί τόν Ἀρ­μέ­νιο Πα­τριά­ρχη μπαί­νει στόν Πα­νί­ε­ρο Να­ό τῆς Ἀ­να­στά­σε­ως, ἐ­νῶ οἱ καμ­πά­νες χτυ­ποῦν πέν­θι­μα. Πρίν ἀ­πό τήν εἴ­σο­δο τοῦ Πα­τριά­ρχη ὁ Σκευ­ο­φύ­λα­κας τοῦ Πα­νί­ε­ρου Να­οῦ φέ­ρει τήν ἀ­κοί­μη­το καν­δή­λα, σβη­στή ἐ­κεί­νη τήν ἡ­μέ­ρα, γιά νά ἀ­να­φτεῖ μέ τό Ἅ­γιο Φῶς. Ἀ­πό τήν ἐ­σω­τε­ρι­κή εἴ­σο­δο τοῦ Να­οῦ τοῦ Ἀ­πο­στό­λου Ἰ­α­κώ­βου μπαί­νει ὁ Πα­τριά­ρχης στό Ἱ­ε­ρό Βῆ­μα τοῦ Κα­θο­λι­κοῦ καί κά­θε­ται στόν πα­τρι­αρ­χι­κό θρό­νο. Ἀ­πό αὐ­τό τό ση­μεῖ­ο περ­νᾶ­νε καί ἀ­σπά­ζον­ται τό χέ­ρι τοῦ Πα­τριά­ρχη οἱ ἐκ­πρό­σω­ποι τῶν Ἀρ­με­νί­ων, τῶν Ἀ­ρά­βων, τῶν Κο­πτῶν καί ἄλ­λων, γιά νά τούς δο­θεῖ τό Ἅ­γιο Φῶς. Σύμ­φω­να μέ τά προ­νό­μια, ἄν δέν ἀ­σπα­στοῦν τό χέ­ρι τοῦ Ὀρ­θο­δό­ξου Πα­τριά­ρχη δέν ἔ­χουν δι­καί­ω­μα νά λά­βουν τό Ἅ­γιο Φῶς ἀ­πό τά χέ­ρια του. Ἀ­μέ­σως με­τά ἀρ­χί­ζει ἡ Ἱ­ε­ρή Λι­τα­νεί­α, ἡ ὁ­ποί­α πε­ρι­φέ­ρε­ται τρεῖς φο­ρές γύ­ρω ἀ­πό τόν Πα­νά­γιο Τά­φο καί με­τά ὁ Πα­τριά­ρχης στα­μα­τά­ει μπρο­στά στόν Πα­νά­γιο Τά­φο, ὅ­που βρί­σκον­ται καί οἱ ἐ­πί­ση­μοι.
Με­τά τήν Λι­τα­νεί­α ἀ­πο­σφρα­γί­ζε­ται ὁ Πα­νά­γιος Τά­φος καί ὁ Πα­τριά­ρχης βγά­ζει τήν ἀρ­χι­ε­ρα­τι­κή στο­λή του καί μέ­νει μέ τό λευ­κό στι­χά­ριο. Κα­τό­πιν ὁ δι­οι­κη­τής τῆς Ἱ­ε­ρου­σα­λήμ καί ὁ ἀ­στυ­νο­μι­κός δι­ευ­θυν­τής ἐ­λέγ­χουν σχο­λα­στι­κά τόν Μα­κα­ρι­ώ­τα­το Πα­τριά­ρχη μπρο­στά σέ ὅ­λους, ὥ­στε νά δι­α­πι­στω­θεῖ ὅ­τι δέν ἔ­χει τί­πο­τα μα­ζί του, τό ὁ­ποῖ­ο μπο­ρεῖ νά με­τα­δώ­σει φῶς.
Με­τά τόν ἔ­λεγ­χο ὁ Μα­κα­ρι­ώ­τα­τος Πα­τριά­ρχης Ἱ­ε­ρο­σο­λύ­μων λαμ­βά­νει τούς σβη­στούς πυρ­σούς καί εἰ­σέρ­χε­ται μα­ζί μέ τόν Δρα­γου­μά­νο τῶν Ἀρ­με­νί­ων στό Ἱ­ε­ρό Κου­βού­κλιο. Ὅ­λα τά καν­δή­λια εἶ­ναι σβη­στά καί τί­πο­τα δέν εἶ­ναι ἀ­ναμ­μέ­νο στόν Ἱ­ε­ρό Να­ό καί στόν Πα­νά­γιο Τά­φο.

Πῶς βγαί­νει τό Ἅ­γιο Φῶς

Μέ­σα στόν Πα­νά­γιο Τά­φο ὁ Πα­τριά­ρχης, γο­να­τι­στός, κά­νει ἀρ­χι­ε­ρα­τι­κή προ­σευ­χή δι­α­βά­ζον­τας καί εἰ­δι­κές εὐ­χές, πα­ρα­κα­λών­τας τόν Κύ­ριο ἡ­μῶν Ἰ­η­σοῦ Χρι­στό νά στεί­λει τό Ἅ­γιο Φῶς Του ὡς δῶ­ρο ἁ­για­σμοῦ γιά τούς ἀν­θρώ­πους. Καί μέ­σα στήν ἀ­πό­λυ­τη ἡ­συ­χί­α κα­τά τήν ὥ­ρα πού προ­σεύ­χε­ται ὁ Πα­τριά­ρχης, ἀ­κού­γε­ται ἕ­νας συ­ριγ­μός καί σχε­δόν ταυ­τό­χρο­να γα­λα­ζό­λευ­κες ἀ­στρα­πές τοῦ Ἁ­γί­ου Φω­τός δι­α­περ­νοῦν ἀ­πό παν­τοῦ, λές καί ἀ­νά­βουν ἑ­κα­τομ­μύ­ρια φω­το­γρα­φι­κά φλάς καί τά καν­δή­λια ἀ­ νά­βουν μό­να τους. Μέ­σα στόν Πα­νά­γιο Τά­φο οἱ πυρ­σοί πού κρα­τά­ει προ­σευ­χό­με­νος ὁ Πα­τριά­ρχης καί αὐ­τοί ἀ­νά­βουν μό­νοι τους ἀ­πό τό Ἅ­γιο Φῶς. Ταυ­τό­χρο­να τό πλῆ­θος ξε­σπά­ει σέ ζη­τω­κραυ­γές, ἐ­νῶ δά­κρυ­α χα­ρᾶς καί πί­στης τρέ­χουν ἀ­πό τά μά­τια τοῦ κό­σμου.
Τό Ἅ­γιο Φῶς γιά με­ρι­κά λε­πτά τῆς ὥ­ρας δέν ἔ­χει τίς ἰ­δι­ό­τη­τες τῆς φω­τιᾶς. Αὐ­τό συμ­βαί­νει τά πρῶ­τα λε­πτά τῆς ὥ­ρας, ὅ­ταν βγαί­νει ἀ­πό τόν Πα­νά­γιο Τά­φο ὁ Πα­τριά­ρχης καί δί­νει τό Ἅ­γιο Φῶς στούς πι­στούς. Μπο­ρεῖ ὁ­ποι­οσ­δή­πο­τε ν’ ἀγ­γί­ζει τήν φλό­γα 33 κε­ρι­ῶν καί νά μήν καί­γε­ται! Με­τά ἀ­πό πά­ρο­δο 33 πε­ρί­που λε­πτῶν, ἡ φλό­γα εἶ­ναι κα­νο­νι­κή.

Γε­νι­κά γιά τό Ἅ­γιο Φῶς

Μό­νο ὁ Ἑλ­λη­νορ­θό­δο­ξος Πα­τριά­ρχης ἔ­χει τό προ­νό­μιο καί τήν ἐ­ξου­σί­α νά βγά­ζει τό Ἅ­γιο Φῶς. Κα­τά και­ρούς ἔ­χουν γί­νει ἀ­πό­πει­ρες καί ἀ­πό ἄλ­λα δόγ­μα­τα νά βγά­λουν τό Ἅ­γιο Φῶς, ἀλ­λά στά­θη­κε α­δύ­να­τον. Γιά πα­ρά­δειγ­μα τό 1549, σύμ­φω­να πάν­τα μέ ἱ­στο­ρι­κές κα­τα­γρα­φές, οἱ Ἀρ­μέ­νιοι δω­ρο­δό­κη­σαν τόν σουλ­τά­νο Μου­ράτ γιά νά τούς δώ­σει τήν ἄ­δεια νά εἰ­σέλ­θουν στόν Πα­νί­ε­ρο Να­ό τῆς Ἀ­να­στά­σε­ως καί νά βγά­λουν αὐ­τοί τό Ἅ­γιο Φῶς ἀ­πό τόν Πα­νά­γιο Τά­φο. Πράγ­μα­τι ὁ Σουλ­τά­νος τούς ἔ­δω­σε τήν ἄ­δεια καί οἱ Ἀρ­μέ­νιοι μπῆ­καν μέ­σα στόν Να­ό καί τόν κλεί­δω­σαν. Γε­μά­τος ἀ­πελ­πι­σί­α ὁ Ὀρ­θό­δο­ξος Πα­τριά­ρχης, ὅ­ταν εἶ­δε τούς Ἀρ­μέ­νιους νά βρί­σκον­ται στόν Πα­νά­γιο Τά­φο, γο­νά­τι­σε ἔ­ξω στήν εἴ­σο­δο τοῦ Να­οῦ κον­τά σέ μί­α ἀ­πό τίς κο­λό­νες. Ξαφ­νι­κά ἡ κο­λό­να σχί­στη­κε καί βγῆ­κε τό Ἅ­γιο Φῶς, ἀ­νά­βον­τας τίς λαμ­πά­δες τοῦ Πα­τριά­ρχη. Ὁ Ἀ­γα­ρη­νός Ἐ­μί­ρης πα­ρα­κο­λού­θη­σε τά γε­γο­νό­τα ἀ­πό τόν μι­να­ρέ τοῦ τζα­μιοῦ, πού βρι­σκό­ταν ἀ­πέ­ναν­τι ἀ­πό τόν Να­ό. Μό­λις εἶ­δε τά γε­γο­νό­τα φώ­να­ξε «Με­γά­λη ἡ πί­στη τῶν Χρι­στια­νῶν! Ἕ­νας εἶ­ναι ὁ ἀ­λη­θι­νός Θε­ός, ὁ Θε­ός τῶν Χρι­στια­νῶν. Πι­στεύ­ω στόν Ἀ­να­στάν­τα ἐκ νε­κρῶν Χρι­στόν. Τόν προ­σκυ­νῶ ὡς Θε­ό μου». Με­τά ἀ­πό αὐ­τή τήν ὁ­μο­λο­γί­α του πή­δη­σε ἀ­πό τόν μι­να­ρέ. Κα­τά τήν πτώ­ση του ὅ­μως δέν ἔ­πα­θε τί­πο­τε. Τό­τε οἱ μου­σουλ­μά­νοι τόν ἔ­πια­σαν καί τόν ἀ­πο­κε­φά­λι­σαν. Τό ἅ­γιο λεί­ψα­νό του φυ­λάσ­σε­ται μέ­χρι καί σή­με­ρα στήν Ἱ­ε­ρά Μο­νή τῆς Με­γά­λης Πα­να­γί­ας τῶν Ἱ­ε­ρο­σο­λύ­μων.
Τό Ἅ­γιο Φῶς συμ­βο­λί­ζει ἀλ­λά καί ὑ­πεν­θυ­μί­ζει μέ θαυ­μα­τουρ­γι­κό τρό­πο τήν Ἀ­νά­στα­ση τοῦ Χρι­στοῦ. Εἶ­ναι ἕ­να θε­ό­σταλ­το θαῦ­μα διά μέ­σου τῶν αἰ­ώ­νων ἀ­πό τό Φῶς τοῦ κό­σμου, πού εἶ­ναι ὁ Χρι­στός, γιά τόν κό­σμο. Ἡ ἐ­πι­στή­μη δέν ἔ­χει τήν δυ­να­τό­τη­τα νά ἐ­ξη­γή­σει αὐ­τό τό με­γά­λο θαῦ­μα καί αὐ­τή τήν φο­ρά πρός τι­μή της δέν ἐ­τόλ­μη­σε νά ἀ­πο­φαν­θεῖ οὔ­τε θε­ω­ρη­τι­κά. Σέ ἕ­να ἀ­λη­θι­νό θαῦ­μα ἄλ­λω­στε πῶς νά ἀ­πο­φαν­θεῖ ἡ ἐ­πι­στή­μη;
Πολ­λοί βλέ­πουν κά­θε ἔ­τος τό Ἅ­γιο Φῶς καί αἰ­σθά­νον­ται τήν πα­ρου­σί­α τοῦ Θε­οῦ ἀ­νά­με­σά τους. Αὐ­τό ἀ­κρι­βῶς τό Ἅ­γιο Φῶς νά φω­τί­ζει ὅ­λη τήν ἀν­θρω­πό­τη­τα γιά ἕ­να κα­λύ­τε­ρο αὔ­ριο.