Την Επανάσταση στην Λοκρίδα κήρυξε κατ’ εντολήν του Διάκου (έγγραφο 8763 στην Εθν. Βιβλ. τμ. Χειρογ.) ο υπαρχηγός και ξάδελφος του Διάκου, Αντώνης Κοντοσόπουλος – Αθανασίου ή Γεραντώνος, οπλαρχηγός Αταλάντης, την 31η Μαρτίου 1821.
Ο Αθανάσιος Διάκος έστειλε τον εξάδελφό του Αντώνιο Κοντοσόπουλο να απελευθερώσει την Αταλάντη στις 27 Μαρτίου 1821.
Ο Κοντοσόπουλος, με 1000 περίπου οπλισμένους Λοκρούς, πολιόρκησε τους Οθωμανούς στην Αταλάντη. Οι Τούρκοι όμως πρόλαβαν και κλείστηκαν στις οχυρές οικίες, από όπου αντιστάθηκαν πεισματικά στις επιθέσεις των Ελλήνων.
Όταν όμως στις 31 Μαρτίου έμαθαν την παράδοση του κάστρου της Λιβαδιάς από τον Διάκο, σταμάτησαν την αντίσταση.
Καταλυτική ήταν η συμβολή του Λάμπρου Ελευθερίου, αρχηγού των Αταλαντινών, αλλά και η ομοψυχία και ομόνοια που έδειξαν πρόκριτοι, κάτοικοι και κλήρος της πόλης.
Τον Απρίλιο καθιερώθηκε η «ΣΦΡΑΓΙΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ ΤΑΛΑΝΤΙ 1821 ΑΠΡΙΛΙΟΥ».
Τον χειμώνα του ίδιου έτους, ο τουρκικός στρατός υπό τους Ομέρ Βρυώνη και Κιοσέ Μεχμέτ, περνώντας από την Αταλάντη, παίρνει αιχμαλώτους τους εναπομείναντες κατοίκους της και καίει όλα τα σπίτια της. Όσοι κατάφεραν να σωθούν, κατάφυγαν για ασφάλεια στο Αταλαντονήσι.
Το επόμενο έτος, η Αταλάντη θα καεί εκ νέου από τα Τουρκικά στρατεύματα που πέρασαν από την περιοχή, ενώ πανώλη θα πέσει στο Αταλαντονήσι.