Τα ερείπια της γερμανικής κατοχής στην Ελλάδα
Συντρίμμια, χαλάσματα και ένα ανύπαρκτο συγκοινωνιακό δίκτυο, άφησαν πίσω τους οι Γερμανοί, μετά το τέλος της κατοχής.
Έκαιγαν και κατέστρεφαν ό,τι έβρισκαν μπροστά τους
H κατοχή της Ελλάδας από τους Γερμανούς, συνοδεύτηκε από μεγάλες καταστροφές στις πόλεις, τα χωριά, τις υποδομές και τα δάση της χώρας.
Οι Γερμανοί αποχωρώντας από την Ελλάδα, άφησαν πίσω τους ερείπια. Από τη Βόρειο Ήπειρο μέχρι τα Δωδεκάνησα, κτίρια, σπίτια, εκκλησίες, νοσοκομεία και σχολεία μετατράπηκαν σε χαλάσματα.
Οι κατακτητές άφησαν τα ίχνη τους σε κάθε πόλη και κάθε χωριό (βομβαρδισμοί, φωτιές, λεηλασίες), ενώ ελάχιστες περιοχές κυρίως μέσα σε μεγάλες πόλεις παρέμειναν άθικτες.
Η Ελλάδα κατά τη διάρκεια της κατοχής, έχασε 400.000 οικοδομές, δηλαδή το 28% του οικοδομικού της πλούτου και αξίζει να σημειωθεί ότι έρχεται πρώτη σε θυσίες μεταξύ των Συμμάχων.
Χωρίς δρόμους και σιδηροδρομικό δίκτυο
Δρόμοι, γέφυρες, κτίρια ισοπεδώθηκαν ενώ οι κατακτητές δεν σεβάστηκαν ούτε τα δάση.Όσα δεν τα έκοβαν για να στείλουν ξύλα στη Γερμανία, την Ιταλία και τη Βουλγαρία, τα έκαιγαν για να πολεμήσουν τους αντάρτες. Σε ορισμένες περιοχές μάλιστα όπως η Αττική, η καταστροφή δασών άγγιξε ή ξεπέρασε το 75%. Τεράστιες ήταν και οι καταστροφές στο οδικό δίκτυο (κόκκινες γραμμές), ενώ λίγες γέφυρες έμειναν ανέπαφες.
Οι Έλληνες αντάρτες κατέστρεψαν πολλούς δρόμους για να εμποδίζουν τον ανεφοδιασμό των γερμανικών στρατευμάτων στην Αφρική.
Παράλληλα, όταν η Γερμανία ηττήθηκε και ήρθε η ώρα να εγκαταλείψει την Ελλάδα, ακολουθήθηκε η τακτική της καμμένης γης. Οι κατακτητές κατέστρεφαν κατά την αποχώρησή τους ό,τι μπορούσαν και ουσιαστικά διέλυσαν ό,τι είχε απομείνει από το συγκοινωνιακό δίκτυο της χώρας.
Όλες οι γέφυρες, εκτός από όσες ήταν πολύ μικρές, καταστράφηκαν και το ίδιο συνέβη με τις σήραγγες και με κάθε τεχνικό έργο. Το 90% των γεφυρών με άνοιγμα άνω των 6 μέτρων ισοπεδώθηκαν, ενώ καταστράφηκαν όλες οι γέφυρες (απώλειες) μήκους από 10 έως 40 μέτρα.
Μεγάλες ζημιές υπέστη και το σιδηροδρομικό δίκτυο της χώρας, είτε από τους Γερμανούς, είτε από αντάρτες που προσπαθούσαν να εμποδίσουν τον ανεφοδιασμό του γερμανικού στρατού.
Η ίδια τακτική ακολουθήθηκε και με τα μηχανοστάσια, τις δεξαμενές και τους σιδηροδρομικούς σταθμούς. Από όπου πέρναγαν οι δυνάμεις του άξονα άφηναν πίσω τους συντρίμμια και ερείπια.
Η απελευθέρωση βρήκε την Ελλάδα, χωρίς σιδηροδρομικό δίκτυο. Ελάχιστες γραμμές είχαν μείνει άθικτες σε όλη τη χώρα.
Ίδια εικόνα και στα λιμάνια. Οι Γερμανοί ανατίναζαν εγκαταστάσεις, μηχανήματα και προβλήτες, με αποτέλεσμα κάθε ανεφοδιασμός και επικοινωνία της Ελλάδας να διακοπεί.
Στα λιμάνια του Πειραιά και της Θεσσαλονίκης, ακολουθήθηκε συγκεκριμένο πλάνο καταστροφής και κατεδαφίστηκαν ή ανατινάχθηκαν τα κυριώτερα κτίρια και εγκαταστάσεις.
Αξίζει τέλος να αναφερθεί ξεχωριστά η καταστροφή του Ισθμού της Κορίνθου. Οι Γερμανοί βύθισαν πλοία, ανατίναξαν τρένα και κατέστρεψαν γέφυρες, με αποτέλεσμα η διώρυγα της Κορίνθου να κλείσει για πολλά χρόνια.
H πείνα την περίοδο της γερμανικής κατοχής
Πώς οι Γερμανοί χρησιμοποίησαν την πείνα ως όπλο κατά του ελληνικού λαού.
Οι άνθρωποι πέθαιναν στους δρόμους.
Εκτός από τις μαζικές εκτελέσεις και τις καταστροφές κτιρίων και υποδομών, οι Γερμανοί στη διάρκεια της κατοχής, χρησιμοποίησαν κατά του ελληνικού λαού ακόμα ένα πολύ ισχυρό “όπλο”. Την πείνα.
Χιλιάδες Έλληνες έχασαν τη ζωή τους, λόγω της έλλειψης τροφίμων. Οι στρατιώτες του χίτλερ, άρπαζαν τρόφιμα, πρώτες ύλες και καύσιμα, ενώ η καταστροφή του οδικού δικτύου, εμπόδιζε τα προϊόντα της (μειωμένης) αγροτικής παραγωγής να φτάσουν στις πόλεις.
Παράλληλα, με την εκτόξευση του πληθωρισμού, τα χρήματα έχασαν την αξία τους, με αποτέλεσμα μόνο όσοι παρήγαγαν προϊόντα να μπορούν να τα ανταλάσσουν με άλλα προϊόντα.
Αξίζει να αναφερθεί ότι ο πληθωρισμός, γρήγορα έφτασε σε όρια που καμία χώρα δεν είχε γνωρίσει μέχρι τότε. Ο τιμάριθμος εκτοξεύθηκε και για παράδειγμα τον Σεπτέμβριο του 1944 για να αγοράσει κάποιος μία οκά ψωμί (περίπου 1,3 κιλά), χρειαζόταν να πληρώσει… 153.000.000 δραχμές!
Ο τιμάριθμος ανέβαινε, αλλά οι κατακτητές κρατούσαν χαμηλά τους μισθούς των εργατών, με αποτέλεσμα να αγοράζουν αυτοί όσα δεν μπορούσαν να αποκτήσουν οι Έλληνες, που λιμοκτονούσαν.
Ο συνδυασμός της μικρής ποσότητας των τροφίμων, των μεγάλων τιμών και των χαμηλών μισθών ήταν καταδικαστικός για τη μεγάλη πλειοψηφία του ελληνικού πληθυσμού.
Οι κάτοικοι των πόλεων και των αποκομμένων, λόγω του ναυτικού αποκλεισμού νησιών υπέφεραν και το επίπεδο διατροφής, έπεσε πολύ χαμηλά.
Τα συσσίτια ήταν καθημερινό φαινόμενο, ενώ το χειμώνα του 1941, οι άνθρωποι στις πόλεις πέθαιναν στους δρόμους, ψάχνοντας για τροφή.
Η πείνα έπληξε κυρίως τα παιδιά, που υπέφεραν από τον υποσιτισμό, την ελονοσία και τη φυματίωση.
Συνολικά, υπολογίζεται ότι οι νεκροί λόγω της πείνας και των κακουχιών την περίοδο της γερμανικής κατοχής, ανήλθαν στους 260.000 και στο τρομακτικό αυτό νούμερο δεν υπολογίζονται οι σφαγές, οι εκτελέσεις και οι θηριωδίες στις οποίες θα αναφερθούμε στο 4ο μέρος του αφιερώματος.
| α’ μέρος |
| β’ μέρος |
| δ’ μέρος |