Σήμερα, αγαπητοί μου, η Εκκλησία μας τιμά πάντας τους αγίους, τους γνησίους φίλους του Θεού και ευεργέτας αληθινούς των πιστών. Είναι εκείνοι που όσο ζούσαν, επίστευσαν εις τον Θεόν και επολιτεύθησαν κατά Θεόν. Γι’ αυτό είναι οι πρωτότοκοι του Θεού· που είναι απογεγραμμένοι εις τον ουρανόν. Και είναι πρωτότοκοι, γιατί θα τύχουν όλοι της μεγάλης και μοναδικής κληρονομίας, που είναι η Βασιλεία του Θεού. Όσοι θα είναι εις την Βασιλείαν του Θεού, λέγονται «πρωτότοκοι».
Και ελέχθη εις τους αγίους και εις τους μάρτυρας, όπως μας καταγράφει ο Ευαγγελιστής Ιωάννης εις το βιβλίον της Αποκαλύψεως: «ἵνα ἀναπαύσωνται ἔτι χρόνον μικρόν, ἕως πληρώσωσι καὶ οἱ σύνδουλοι αὐτῶν καὶ οἱ ἀδελφοί αὐτῶν οἱ μέλλοντες ἀποκτέννεσθαι ὡς καί αὐτοί». Αυτό το «ἵνα ἀναπαύσωνται ἔτι χρόνον μικρόν» είναι ο χρόνος από την στιγμήν που αυτοί έφυγαν από τον κόσμον αυτόν, έως την ανάσταση των νεκρών. Τον αποκαλεί «χρόνον μικρόν». Και ακόμη, όταν λέγει: «ἕως πληρώσωσι, ἕως ὅτου συμπληρωθοῦν καί οἱ σύνδουλοι αὐτῶν καί οἱ ἀδελφοί αὐτῶν», εκείνοι οι οποίοι πρόκειται να αποκτανθούν όπως και αυτοί», δείχνει ότι διαρκώς εις την Εκκλησίαν προστίθενται άγιοι. Έως το τέλος της Ιστορίας. Έως τον δεύτερο ερχομό του Ιησού Χριστού. Η μνήμη των συνεπώς δεν έχει παρελθοντολογικό χαρακτήρα, αλλά επίκαιρον και δυναμικόν.
Οι Άγιοι Πάντες είναι εκείνοι που διέκριναν την σχετικότητα του κόσμου και των αγαθών του κόσμου τούτου και επροτίμησαν και αγάπησαν περισσότερο τον Κτίστην παρά την κτίσιν και τα αγαθά που δίνει ο Θεός. Και γι’ αυτή των την αγάπη και βαθιά πίστη και αφοσίωση, όπως ακούσαμε στη σημερινή αποστολική περικοπή από την προς Εβραίους επιστολή, να μας καταγράφει ο Απόστολος Παύλος: «Ἐμπαιγμῶν καί μαστίγων πεῖραν ἔλαβον(:έλαβον πείραν, δοκίμαζαν εμπαιγμούς και μάστιγες)· ἔτι δέ δεσμῶν καί φυλακῆς· ἐλιθάσθησαν (:λιθοβολήθηκαν), ἐπρίσθησαν (:πριονίστηκαν), ἐπειράσθησαν (:έγιναν αντικείμενον πολλών πειρασμών) ἐν φόνῳ μαχαίρας ἀπέθανον, περιῆλθον ἕν μηλωταῖς (:γύριζαν στον κόσμο με προβιές) ἐν αἰγείοις δέρμασιν, ὑστερούμενοι, θλιβόμενοι, κακουχούμενοι, ὧν (:των οποίων) οὐκ ἦν ἄξιος ὁ κόσμος(:Ο κόσμος δεν ήταν ούτε είναι άξιος των αγίων)».
Και πράγματι, δεν είναι άξιος ο κόσμος, των αγίων. Γιατί ο κόσμος είναι μακριά από τον Θεό. «Κόσμος» με την έννοια την ηθική, με την έννοια την πνευματική. Αυτός ο οποίος στέκεται εχθρικά απέναντι εις τον Θεόν. Εκείνο που λέγει ο Απόστολος και Ευαγγελιστής Ιωάννης «Μή ἀγαπᾶτε τόν κόσμον, μηδέ τα ἐν τῷ κόσμῳ». Εννοεί μην αγαπάτε όλα εκείνα τα σχήματα τα οποία έχουν απομακρυνθεί από τον Θεό. Αυτός είναι ο κόσμος. Ούτε ό,τι υπάρχει εις τον κόσμον, εννοείται τα καμώματα του κόσμου τούτου. Και όχι βεβαίως την φύσιν, την κτίσιν, όχι βεβαίως τους ανθρώπους, τους ανθρώπους. Αλλά αυτό το σχήμα –θα το πω δια τρίτη φορά- που στέκεται μακριά από τον Θεό. Και θα στέκεται. Και πάντα θα στέκεται, έως το τέλος της Ιστορίας. Μ’ αυτήν την έννοιαν «Μή ἀγαπᾶτε τόν κόσμον». Είναι καταπληκτικό. Γιατί εκείνος που αγαπά τον κόσμον, συσχηματίζεται με τον κόσμον.
Κι ακόμα, εάν μεν ο κόσμος δεν είναι άξιος των αγίων, όμως ο κόσμος έχει αμεσότατη ανάγκη από τους αγίους. Η παρουσία των αγίων συνιστά τον κόσμον και δίνει νόημα υπάρξεως εις τον κόσμον. Αν δεν υπήρχαν οι άγιοι, δεν θα είχε λόγον υπάρξεως ο κόσμος. Μας το λένε σαφώς οι Πατέρες και μάλιστα οι πρώιμοι Πατέρες. Γιατί πολλές φορές κι εμείς το λέμε: «Πώς μας ανέχεται ο Θεός; Με τόσην αμαρτίαν;». Αν ο κόσμος υπάρχει, είναι γιατί υπάρχουν οι Άγιοι. Ναι. Όπως ο Θεός ηνείχετο τα Σόδομα, γιατί εκεί κατοικούσε ο Λωτ, ο ανιψιός του Αβραάμ, που ήταν δίκαιος. Βλέπετε λοιπόν ότι ο κόσμος ουσιαστικά -μόνον που δεν το γνωρίζει- έχει ανάγκη από τους αγίους, γιατί οι άγιοι είναι εκείνοι οι οποίοι συντηρούν την παρουσία των ανθρώπων, την ύπαρξιν των ανθρώπων.Και εκτός από την παρουσία των ζώντων αγίων, δηλαδή των πιστών, που πολιτεύονται ευαρέστως στον Θεό και την μνήμη των ζησάντων αγίων και το θαυμαστόν προς μίμησιν παράδειγμά των, έχουν ανάγκη, όσο κι αν ο κόσμος γυρίζει την πλάτη εις τους αγίους, και τα σοφά τους και τα θαυμαστά τους συγγράμματα είναι το αλάτι που συντηρεί τον κόσμον.
Θαυμαστή και σπουδαία και ευεργετική για τον κόσμον είναι και η παρουσία των αγίων λειψάνων. Γι’ αυτά θα μιλήσομε σήμερα, αγαπητοί μου. Για τα λείψανα των αγίων. Λείψανον θα πει απομεινάρι, κατά λέξη, απομεινάρι. Αυτό που απέμεινε. Από τι; Από τον θάνατον ενός ανθρώπου, οι σάρκες λιώνουν εις τον τάφον. Μένουν τα οστά. Τα οστά λέγονται λείψανα, απομεινάρια. Για να μην πω κάτι… ότι από τη στιγμή που ο άνθρωπος αποθνήσκει, «λείψανον» λέγεται. Γι΄αυτό λέμε… κι εκείνος ο οποίος είναι μέσα στο φέρετρον, λέγεται λείψανον. Λείψανον θα πει αυτό που απόμεινε. Από το λείπω. Αυτό που απόμεινε. Γιατί; Γιατί δεν είναι πλήρης ο άνθρωπος μέσα εις το φέρετρό του. Λείπει η ψυχή. Αλλά ακόμα περισσότερο από το σώμα, όταν οι σάρκες θα έχουν φθαρεί, λιώσει, και θα έχουν μείνει μόνον τα οστά. Έτσι, κατά κυριολεξία, αναφερόμαστε στα άγια λείψανα, δηλαδή τα οστά των αγίων που έχουν απομείνει και που βέβαια εύκολα δεν φθείρονται αυτά.
Ένας οδηγός μας ορθόδοξος και απλανής, για να καταλάβομε τι είναι τα άγια λείψανα, θα σταθεί ο άγιος Νικόλαος Καβάσιλας, ο Θεσσαλονικεύς, με μία θαυμασία προσευχή του προς τον Κύριον Ιησούν Χριστόν, που αναφέρεται εις τα λείψανα των αγίων. Την έχω μπροστά μου την προσευχή αυτή και μάλιστα σε μετάφραση. Δεν θα ήθελα να σας την πω, είναι αρκετά αυτά που θα είχα να σας πω· την παραλείπω. Αλλά θα πάρω μόνο δύο-τρία αποσπασματάκια από την προσευχήν αυτήν. Με την θεολογικοτάτην αυτήν ευχή περί των αγίων λειψάνων, μπορούμε να δούμε αυτές τις μερικές θέσεις.
Πρώτον: Εις τα λείψανα των αγίων βρίσκομε πολλή θεολογία. Ναι. Πολλή θεολογία. Και η θεολογία αυτή εκπηγάζει από το μυστήριον της Ενανθρωπήσεως. Ξέρετε ότι ο λαός μας, ο ορθόδοξος λαός μας, έχει μία τόσην άγνοια… που είναι απελπισία. Όμως πάρα πολλά πράγματα τα γνωρίζει όχι από γνώση· από διαίσθηση! Φερειπείν, αν πούμε ότι φέραμε εδώ μία εικόνα θαυματουργόν, το «Ἄξιον ἐστί» του Αγίου Όρους επί παραδείγματι. Ή τα λείψανα κάποιου αγίου. Ξέρετε πόσος κόσμος θα μαζευτεί; Αν ερωτήσετε αυτόν τον κόσμον, γιατί ήρθαν, δεν ξέρουνε τι σημαίνει άγια λείψανα, ούτε θαυματουργός εικών. Είτε της Παναγίας είτε ενός αγίου, είτε οτιδήποτε. Αγνοεί. Έτσι, η Ορθοδοξία είναι περασμένη ως αίσθησις και ως συναίσθημα και ως διαίσθησις εις τον λαό μας. Δεν πρέπει όμως να είναι αυτό. Δεν είναι επαρκές. Πρέπει να έχομε και γνώση.
Σήμερα λοιπόν στην αγάπη σας, θα προσπαθήσομε να πούμε κάτι, τι είναι τα άγια λείψανα. Παίρνοντας, όπως σας είπα, σαν οδηγό την προσευχή -αποσπασματάκια, εννοείται- του αγίου Νικολάου του Καβάσιλα. Και είπαμε ότι έχουν πολλή θεολογία, γιατί από εκεί εκπηγάζει το μυστήριον της Ενανθρωπήσεως. Γράφει ο Καβάσιλας: «Καί μή κενώσας τόν οὐρανόν τῆς δόξης Σου -αποτείνεται εις τον Χριστόν η προσευχή, κείμενο είναι αυτό- εἰς τήν ἡμετέραν ἦλθες ἐσχατιάν (:χωρίς να αδειάσεις από θεότητα, ήρθες εδώ στη Γη, εις την δική μας εσχατιάν. – Εσχατιά… Δεν θα αναλύσω. Είναι μερικά πράγματα που είναι πάρα πολύ χαρακτηριστικά) καί τήν πεσοῦσαν ἡμῶν περιβαλλόμενος φύσιν (:και περιεβλήθης την δική μας τη φύση, η οποία είναι πεσμένη, την ανθρωπίνη φύση) γέγονας ἡμῖν ἀνάστασις καί ἀνάπλασις καί ἀπολύτρωσις καί ζωή (:έγινες σε μας η ανάστασις, η ανάπλασις, η απολύτρωσις και η ζωή) σαρκί τήν σάρκα καθαρίσας(:με την δική Σου σάρκα, την σάρκα μας την καθάρισες) καί ψυχῇ τήν ψυχήν ἁγιάσας (:και με την ανθρωπίνη σου ψυχή –γιατί ο Θεός Λόγος είναι άνθρωπος, δηλαδή και ψυχή και σώμα- την ψυχή μας –λέγει– την αγίασες) καί θανάτῳ τόν θάνατον καταλύσας (:και με τον δικόν Σου θάνατον, τον δικό μας τον θάνατον τον κατέλυσες, τον κατήργησες) καί ταφῇ καί φθορᾷ τήν ἀφθαρσίαν εἰσενεγκών (:και με την ταφή Σου την αφθαρσία μάς έφερες) . Καί ὅσοι τήν ἀπόρρητόν Σου φιλανθρωπίαν ᾐδέσθησαν (όσοι –λέει- αυτήν την ανείπωτη φιλανθρωπία Σου σεβάστηκαν) καί τήν μετά Σοῦ κοινωνίαν συνετήρησαν(:και διετήρησαν μαζί Σου την κοινωνίαν), τούτοις ἥρμοσας σεαυτόν (:αυτούς – λέει- τους ἥρμοσες: ἁρμόζω· «ἥρμοσες»: «ἁρμόζω». Στον γάμο παίρνει ο ιερεύς το χέρι του γαμπρού και της νύφης και τα ενώνει. Και λέγει εις τον Θεόν: «Ἅρμοσον αὐτούς». Από την στιγμή εκείνη που είναι το κύριο σημείο του γάμου, του μυστηρίου του γάμου, έχομε μίαν σάρκαν: «Καί ἔσονται οἱ δύο εἰς σάρκαν μίαν». Εδώ λοιπόν το ρήμα «ἅρμοσον αὐτούς» σημαίνει, αγαπητοί μου, δηλαδή τους ἥρμοσες, τους αγίους, ότι μαζί Σου ενώθηκαν οντολογικά, πραγματικά, όχι ηθικά, οντολογικά) καί τοῖς σώμασιν ἐνεχέθης καί ἀνεμίγης(:Εσύ, ο Κύριος Ιησούς ‘’ἐνεχέθης καί ἀνεμίγης’’, μείχτηκες, ανακατεύτηκες, έγινες ένα με τα σώματα των αγίων Σου)».
Και πράγματι είμεθα μέλη του σώματος του Χριστού. Δεν προσλαμβάνομε τον Χριστόν, όταν κοινωνούμε, αλλά μας προσλαμβάνει ο Χριστός. Και μας καθιστά μέλη, μέλη δικά Του. Όπως τα μέλη του σώματός μου, τα αυτιά μου, είναι οντολογικώς δεμένα με το σώμα μου. Δεν έχουνε κάτι που να αρχίσω να ξεβιδώνω το βράδυ τα δάχτυλά μου και να τα βάζω στην άκρη. Είναι ηνωμένα με το σώμα μου. Έτσι είναι οι άγιοι, ηνωμένοι με το σώμα του Χριστού. Έτσι δημιουργείται η λεγομένη θέωσις των αγίων όσο ζουν. Λέγεται… για πολλούς αγίους λέγεται ότι και από την παρούσα ζωή έλαμψαν ως ο ήλιος. Το είπε ο Χριστός: Οι δίκαιοι θα λάμψουν σαν τον ήλιο στη Βασιλεία του Πατρός των. Πώς; Όπως ο Χριστός μετεμορφώθη εις το όρος Θαβώρ. Ναι. Και έτσι αυτά είναι προκαταβολικά, είναι προπληρωμές. Και τα βλέπομε αυτά σε πάρα πολλούς αγίους, από την παρούσα ζωή ακόμη.
Αλλά γράφει ο Απόστολος Παύλος τα εξής: Ότι είμεθα μέλη του σώματος του Χριστού– ό,τι σας εξήγησα- και είμεθα και ναός του Αγίου Πνεύματος. Είναι η Εκκλησία δύο πράγματα, δύο διαστάσεις, λέγαμε την Πεντηκοστή. Τι; Έχει δύο θεμέλια η Εκκλησία. Το σώμα του Χριστού, που είμεθα… επιτραπείτω μοι, να μου επιτραπεί να πω την λέξη μάζα. Γιατί όταν λέμε σώμα, εννοούμε μάζα. Ε, μία ουσία. Και ακόμη μία διάστασις. Το Πνεύμα το Άγιον. Η πνευματολογική διάστασις· που το Πνεύμα το Άγιον έρχεται και κάθεται επί τας κεφαλάς των ανθρώπων που ήσαν εις το Υπερώον και έχομε εδώ όχι ανάδειξη της μάζης, του σώματος, έχομε ανάδειξη των προσώπων. Ξέρετε πόσος λόγος γίνεται στην εποχή μας για το πρόσωπο, για το πρόσωπο… Το πρόσωπον αναδεικνύεται πραγματικά και ουδέποτε χάνεται, δεν χάνει την αυτοτέλειά του, την κυριότητά του, την αυτοσυνειδησία του ποτέ, εις τους αιώνας των αιώνων και μετά θάνατον. Ποτέ. Το Πνεύμα το Άγιον, λοιπόν, ως θεμέλιον της Εκκλησίας έρχεται να διατηρήσει τα σώματα.
Θα έχετε ακούσει, ξέρετε, καμιά 500αριά, 600αριά αιρέσεις υπάρχουν στην Ελλάδα, οι πιο πολλές είναι από τις ανατολικές χώρες. Δημοσιεύονται τελευταία, έχουνε δύο συνέχειες δημοσιευθεί και βλέπετε εκεί…- Πώ! Πράγματα, περίεργα…!- ότι όταν πεθάνει ο άνθρωπος, κατά τις δοξασίες αυτών των ανθρώπων, έρχεται εις ένα Νιρβάνα. Νιρβάνα θα πει ανάπαυσις. Έχομε κι εμείς έναν λογοτέχνη, παλιό λογοτέχνη, που είχε το ψευδώνυμον Νιρβάνας. Λοιπόν… έτσι το Νιρβάνα τι είναι; Είναι ανάπαυσις της ψυχής. Για το σώμα δεν γίνεται λόγος. Αλλά ανάπαυσις απρόσωπη. Δεν έχει συνείδηση η ψυχή. Δεν έχει συνείδηση η ψυχή. Μα τότε, όση ευτυχία να μου δώσεις, εάν δεν έχω αυτοσυνειδησία, είτε στην κόλαση με στείλεις είτε εις τον Παράδεισον με στείλεις, δεν έχει αξία. Καμίαν αξία. Εδώ διατηρούμε την αυτοσυνειδησία μας, διατηρούμε το πρόσωπό μας. Και εις τον κόσμον αυτόν ακόμη. Ποιος θα ήταν ο Παύλος, επί παραδείγματι; Αν ήταν ένας άλλος… Φαρισαίος, τρέχα γύρευε. Τι ήταν; Ποιος θα ήξερε σήμερα τον Παύλο; Διετήρησε όμως το όνομά του, το πρόσωπό του, ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ καί ἐν Πνεύματι Ἁγίῳ. Για να δείτε δηλαδή τι σπουδαίο πράγμα είναι αυτό.
Έτσι λοιπόν, είμεθα ναός του Αγίου Πνεύματος. Και λέγει εδώ ο Απόστολος Παύλος: «Ὑμεῖς ἐστε ναὸς Θεοῦ ζῶντος, καθὼς εἶπεν ὁ Θεὸς ὅτι ἐνοικήσω ἐν αὐτοῖς(:θα κατοικήσω εις αυτούς) καὶ ἐμπεριπατήσω». Και το καταπληκτικό ξέρετε ποιο είναι; Είμεθα ναός του Αγίου Πνεύματος, ποιος; Τι ακριβώς; Η ψυχή μας; Το σώμα μας; Και τα δυο. Και η ψυχή μας και το σώμα μας είμεθα κατοικητήριο του Αγίου Πνεύματος. Γιατί; Γιατί ο άνθρωπος είναι ψυχή και σώμα μαζί. Αν ο θάνατος τα χωρίζει, θα ξαναενωθούν πάλι. Πότε; Με την κοινήν ανάστασιν. Ο άνθρωπος θα είναι πάντοτε άνθρωπος. Όπως με βλέπετε και σας βλέπω. Και θα βλέπομε το πρόσωπο του Ιησού Χριστού στη Βασιλεία Του με τα ανθρώπινα μάτια μας και θα βλέπομε την ανθρωπίνη Του φύση. Ναι. Αυτό θα πει άνθρωπος. Αυτό θα πει σωτηρία. Άγιος που σώζεται. Και στην κόλαση θα έχει ο άνθρωπος πλήρη την ύπαρξή του· μόνο που θα είναι στην κόλαση… Ο Ιερός Χρυσόστομος αισθάνεται πάρα πολύ άσχημα, όταν, λέγει: «Δεν με νοιάζουν τα βασανιστήρια της κολάσεως, αλλά γιατί θα χάσω την θέα εκείνου του γαληνού προσώπου του Χριστού».
Ακόμη ένα δεύτερο. Ό,τι συνέβη ανάμεσα στις δύο φύσεις του Χριστού, την θεία και την ανθρωπίνη, με τον ίδιο τρόπο συμβαίνει και εις τους αγίους. Έχω την περικοπή, αλλά δεν σας την διαβάζω γιατί ο χρόνος δυστυχώς πέρασε. Τι συνέβη; Όταν ο Χριστός απέθανε επί του Σταυρού και ετάφη εις τον τάφον, τι ετάφη; Το σώμα Του. Η ανθρωπίνη Του ψυχή πού πήγε; Στον Άδη. Εκεί που είπε εις τον ληστήν: «Θα είσαι μαζί μου εις τον Παράδεισον». Αλλά η θεότητα, ο Θεός Λόγος, δεν έπαυσε να είναι ηνωμένος, ο Θεός Λόγος, και με το σώμα που ήταν εις τον τάφον και με την ψυχήν που ήταν εις τον Άδην. Ε, λέει τώρα ο Νικόλαος Καβάσιλας, αυτό συμβαίνει και με τους αγίους Σου. Μπορεί να πεθάνουν, το σώμα τους να είναι στον τάφο και η ψυχή τους εις τον Παράδεισον, αλλά είναι το Πνεύμα Σου το Άγιον ηνωμένο και με το σώμα που είναι στον τάφο και με την ψυχή που είναι στον Παράδεισο. Α, έτσι, ε; Ώστε λοιπόν τα λείψανα ενός αγίου είναι ηνωμένα με το Πνεύμα το Άγιον από την παρούσα ζωή. Γι΄αυτό θαυματουργούν. Διότι είναι – θα σας πω μια φρασούλα- είναι ο υλικός φορέας, τα οστά, τα λείψανα, είναι ο υλικός φορέας του Αγίου Πνεύματος. Ακούσατε; Ο υλικός φορέας. Όπως το Ευχέλαιον. Το Ευχέλαιον, λάδι, είναι ο υλικός φορέας του Αγίου Πνεύματος. Κ.ο.κ. Το μύρον που έχομε και χριζόμεθα όταν βαπτιστούμε. Ο υλικός φορέας του Αγίου Πνεύματος, που μας δίνει τα χαρίσματα. Ώστε γι’ αυτό λοιπόν θαυματουργούν τα λείψανα των αγίων. Παρότι λείπει η ψυχή. Παρότι είναι γυμνά οστά. Όμως έχομε εδώ τούτο. Τα λείψανα των αγίων.
Ακόμη λέγει ο άγιος Νικόλαος Καβάσιλας: «Και μας τα άφησες εδώ στη Γη για παρηγορία δική μας». Για να παρηγορούμεθα, να προστρέχουμε. Γι΄αυτό ο κόσμος, άμα ακούσει λείψανα, τρέχει, τρέχει, τρέχει…
Θέλετε όμως να προχωρήσω και περισσότερο; Γιατί υπάρχουν εικόνες που θαυματουργούν; Γιατί να κάνομε τον κόπο να πάμε στην Τήνο; Πόσες φορές, θα έλεγε κανείς: «Να, πήγαινε στην Εκκλησία και προσκύνησε την εικόνα της Παναγίας. Τι; Το ίδιο δεν είναι;». Δεν είναι το ίδιο. Γιατί; Διότι εκείνος που ζωγράφισε την εικόνα της Παναγίας ήτανε άγιος. Και το αντικείμενον αυτό από τα χέρια του αγιάστηκε. Είναι κι αυτό, είναι φορέας του Αγίου Πνεύματος, φορέας του αγιασμού. Γι΄αυτό κρατούμε και τα αντικείμενα των αγίων. Τα αντικείμενα. «Γιατί», λέει ο Ιερός Χρυσόστομος: «ακόμα», λέει, «και η σαρκοφάγος, δηλαδή τα κουτιά που έχουνε μέσα οστά, κι εκείνα απορρέουν ιάσεις, αγιασμόν» κ.λπ. κ.λπ. Γι’ αυτόν τον λόγο.
Θέλετε να το δείτε θεολογικά; Όταν εκείνη η αιμορροούσα γυναίκα προσήγγισε τα ιμάτια του Κυρίου, στο Ευαγγέλιο γραμμένο, στο κατά Λουκάν, είπε: «Θα πάω να αγγίξω τα κράσπεδα των ιματίων Του, δηλαδή το κάτω- κάτω του ιματίου, και θα γίνω καλά». Μόλις ήγγισε, έγινε καλά. Τι ήταν; Ήταν απλώς ένα ρούχο, ένας χιτώνας τον οποίον φορούσε ο Χριστός. Τι είπε ο Χριστός; «Ποιος με ήγγισε; Γιατί Εγώ», λέγει, «γνωρίζω ότι έφυγε από μένα δύναμις». Αλλά φεύγει από το σώμα του Χριστού δύναμις και πηγαίνει στα ιμάτια. Όπως από την θεότητα φεύγει και πηγαίνει στην ανθρωπίνη φύση του Ιησού. Βλέπετε λοιπόν; Τα λουλούδια του Επιταφίου, τούτο, εκείνο, όλα αυτά τα πράγματα είναι αγιασμένα! Γι’ αυτό πολλάκις πολλάκις και θαυματουργούν.
Ακόμη βρίσκομε στην Αγία Γραφή να κλέβουν από τον Απόστολο Παύλο τα «σιμικίνθια». Ξέρετε, στην Έφεσο, φερειπείν, έμεινε τρία περίπου χρόνια και όλη ημέρα ηργάζετο στον αργαλειό. Ε, είχε μία μπροστέλα, μία ποδιά είχε και τα μαντήλια που σκούπιζε τον ιδρώτα του· «ἐκ τοῦ χρωτός αὐτοῦ», δηλαδή από το δέρμα του. Τα πετούσε στην άκρη και πήγαινε να κάνει κήρυγμα στους πιστούς, κάθε μέρα. Μάλιστα, 12-1, 12-2, μεσημέρι. Δεν σας λέω πιο πολύ γιατί. Ενοικιάζετο αυτή η αίθουσα. Και τότε προσεφέρετο. Και πήγαιναν κρυφά στο σπίτι και του κλέβαν αυτά. Γιατί; Ν’ ακουμπήσουν το μαντήλι από τον ιδρώτα, την ποδιά από την δουλειά επάνω σε αρρώστους, σε δαιμονισμένους, για να γίνουν καλά. Λέει η Αγία Γραφή ότι «μόνον η σκιά του Πέτρου -η σκιά! –εάν έπεφτε», λέει, «επάνω σε έναν άρρωστο – σε μία πλατεία, που φέρναν αρρώστους– μόνον η σκιά του», λέει, «να έπεφτε επάνω εις τον άρρωστον, ο άρρωστος εσηκώνετο όρθιος, υγιής»… Εδώ ακριβώς, αγαπητοί μου, έχομε κάτι καταπληκτικά πράγματα. Για να καταλάβομε τι είναι τα λείψανα των αγίων. Τι είναι…
Αγαπητοί, τα σώματα των αγίων είναι ήδη εν δυνάμει καινή κτίσις! Γι΄αυτό «ὁ ἀψάμενος ὀστέων -λέει ο Μέγας Βασίλειος- ὁ ἀψάμενος ὀστέων μάρτυρος, λαμβάνει μετουσίαν ἁγιασμοῦ, διά τῆς ἐν τῷ σώματι παρεδρευούσης χάριτος». Ναι. Αυτό είναι κάτι που μας το έδωσε η Χάρις του Χριστού. Και έτσι βλέπομε να υπάρχει αυτή η απόδοσις.
Ω, άγιοι Πάντες, ανώνυμοί τε και γνωστοί, βλαστοί Ευαγγελίου και καρποί αμάραντοι, πορφύρα της Εκκλησίας αιματόβρεκτος, απαρχαί της φύσεως, πρωτότοκοι εν ουρανοίς απογεγραμμένοι, μιμούμενοι υμών τας αρετάς και αγώνας τους γενναίους, από ψυχής συμφώνως ανακράζομεν: Δόξα τῷ στεφανώσαντι ὑμᾶς, δόξα τῷ ἁγιάσαντι, δόξα τῷ ἐν τῇ γῇ καί οὐρανῷ ὑμᾶς δοξάσαντι.
ΠΡΟΣ ΔΟΞΑΝ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΤΡΙΑΔΙΚΟΥ ΘΕΟΥ
και με απροσμέτρητη ευγνωμοσύνη στον πνευματικό μας καθοδηγητή
μακαριστό γέροντα Αθανάσιο Μυτιληναίο.
(Ψηφιοποίηση της απομαγνητοφωνημένης ομιλίας και επιμέλεια: Ελένη Λιναρδάκη, Φιλόλογος)