Μετεωρίτικος μοναχισμός και όσιοι Μετεωρίτες

Την Κυριακή του Παραλύτου επιτελείται η Ιερά Σύναξη των Αγίων Μετεωριτών Πατέρων που εγκαταβίωσαν και ασκήθηκαν στον ιερό τόπο των Αγίων Μετεώρων

Ό­ταν οι πρώ­τοι με­τε­ω­ρί­τες α­σκη­τές έ­κτι­ζαν τις τα­πει­νές κα­λύ­βες  στους α­πό­κο­σμους βρά­χους ή με­τέ­βαλ­λαν τις σκο­τει­νές σπη­λι­ές και τ΄ απόσκια των βράχων σε κα­τα­νυ­κτι­κούς να­ΐ­σκους, ίσως  και οι ίδιοι να μην φαντάζονταν  ό­τι θε­με­λί­ω­ναν μια λαμ­πρή μο­να­στι­κή πο­λι­τεί­α, που έ­μελ­λε να  α­να­δεί­ξει  χορεί­α οσί­ων και να γί­νει ι­σχυ­ρός προ­μα­χώ­νας της Ορ­θο­δο­ξί­ας και του Ελ­λη­νι­σμού.

Κι΄ ό­ταν οι ό­σιοι κτήτο­ρες  οι­κο­δο­μού­σαν με αμέτρητες  θυ­σί­ες τα πε­ρί­λαμ­πρα κα­θο­λι­κά και τα ευ­πρέ­πι­ζαν με μο­να­δι­κές τοι­χο­γρα­φί­ες, ό­ταν δη­μι­ουρ­γού­σαν για τις α­νάγ­κες των αδελ­φο­τή­των τους τα κα­λαί­σθη­τα κτι­ρια­κά συγ­κρο­τή­μα­τα ή πλού­τι­ζαν τις μο­να­στη­ρια­κές βι­βλι­ο­θή­κες με α­νε­κτί­μη­τα χει­ρό­γρα­φα, όταν δημιουργούσαν  ακαδημίες, όταν  ενίσχυαν το Ελληνικό φρόνιμα διδάσκοντας την γλώσσα στα κρυφά σχολειά, όταν συμμετείχαν στους αγώνες των σκλαβωμένων στον οθωμανικό ζυγό ραγιάδων, ποι­ός  μπο­ρού­σε να προ­σμε­τρή­σει το βά­ρος της παρακαταθήκης που θα μας ά­φη­ναν;

Ωστόσο εκείνοι το έκαναν γιατί αναζητούσαν την μόνωση ώστε δια της μετάνοιας, της προσευχής και λατρείας  να αφιερωθούν ψυχή τε και σώματι στον Κύριο. Αυτήν η έφεση των οικιστών των Μετεώρων αποτέλεσε  το εφαλτήριο της αγιομετεωρίτικης κληρονομιάς που μας κληροδότησαν και εμείς οφείλουμε να διαφυλάξουμε και αναδείξουμε.

Κι΄ όμως όλα αυτά εμείς σήμερα είτε τα αγνοούμε είτε τα προσπερνάμε με ένα τρόπο που, αν μη τι άλλο, μας εκθέτει απέναντι στο ιστορικό βάθος της μοναστικής πολιτείας και των οικιστών της που τα  καθαγίασαν με τον πνευματικό  τους αγώνα. Και όχι μόνο αυτό αλλά ενώ τα μετέωρα και η αγιομετεωρίτικη κληρονομιά αποτελούν τα μείλια αυτής της περιοχής εμείς , ευτυχώς λίγοι θα λέγαμε, κάνουμε ότι είναι δυνατόν για να τα απαξιώσουμε ή να τα εντάξουμε να υπηρετήσουν τις δικές μας ατομικές ή συλλογικές οικονομικές σκοπιμότητες.

Ας  καταλάβουμε ότι προστατεύοντας  τα Μετέωρα ώστε να μην υποστούν αλλοιώσεις,  στηρίζουμε όχι μόνο την αγιομετεωρίτικη κληρονομιά αλλά και την οικονομική και κοινωνική ευημερία του τόπου μας που η παρουσία των Μετεωρίτικων μοναστηριών  προσφέρει. Ας το έχουμε αυτό στα υπόψη γιατί πολλά με ελαφρά τη συνείδηση λέμε και κάνουμε πελεκώντας στην ουσία τα πόδια μας!!

Μετεωρίτικος μοναχισμός

Είναι αλήθεια ότι ο Ορθόδοξος μοναχισμός είναι καύχημα και δόξα της Εκκλησίας γιατί από εκεί βγήκαν οι άγιοι , οι Επίσκοποι, οι άγιοι Μάρτυρες και  οι Όσιοι ασκητές. Γι΄ αυτό  και ο μοναχισμός, στην ορθόδοξη διάστασή του δεν είναι τίποτ΄  άλλο παρά  η προφητική ενόραση, η αποστολική ζωή, η μαρτυρική βιωτή  που διατηρεί άσβεστο το προφητικό, αποστολικό, μαρτυρικό και πατερικό χάρισμα.
Ο Μοναχικός βίος  είναι λοιπόν  η  ιδεωδέστερη  μορφή βίωσης της εν Χριστό ζωής  καθώς αποτελεί  των υλικών και εγκοσμίων απολαύσεων απάρνηση, με την ελπίδα των άυλων και υπερκόσμιων αγαθών, κατά το λόγο του Κυρίου: «Ει θέλεις τέλειος είναι ύπαγε πώλησόν σου τα ύπάρχοντα και δός πτωχοῖς», «έξεις θησαυρόν εν ουρανό, και δεύρο ακολούθει μοι».

Η  άσκηση της παρθενίας και της αγνείας ως καθαρής προσφοράς στον Χριστό ,η απάρνηση του ίδιου θελήματος και του ίδιου φρονήματος με την άσκηση της υπακοής, ώστε ο ασκούμενος, με τη χάρη τού Αγίου Πνεύματος, να φτάσει στην ελευθερία των τέκνων του Θεού και στον αγιασμό, η  απομάκρυνση σε ησυχαστικό τόπο μονασμού (ασκητήρια, ησυχαστήρια, ιερές μονές) με σκοπό την  αδιάλειπτη επαφή της ψυχής με τον Ύψιστο Θεό, αποτελούν τα πύρινα αξιώματα του μοναχού και την μοναχικής ζωής. Ο λαός βέβαια το λέει απλούστερα και σύντομα «Είναι βαριά η καλογερική»!!

Στο σύμπλεγμα των βράχων που ο όσιος Αθανάσιος  ανεβαίνοντας  στον πλατύ λίθο ονόμασε Μετέωρα, βρήκαν καταφύγιο   αρκετοί τολμηροί ερημίτες και αναχωρητές οι οποίοι αναζητούσαν ψυχική ηρεμία, γαλήνη και με την προσευχή επιδίωκαν την χριστιανική τελειότητα.

Οι πρώτοι ασκητές εγκαταστάθηκαν  στο πέτρινο δάσος τον 10^ο αιώνα  φέροντας το μήνυμα της πνευματικής αναγέννησης. Φώλιασαν στα σπήλαια, στις σχισμές και  στις κορφές των πιο προσιτών βράχων.  Συνεπώς  τούτα τα βράχια  , που έγιναν σκηνώματα προσευχής, πνευματικού αγώνα, ευλογίας και θυσίας για τους αναχωρητές, είναι ποτισμένα με τον ιδρώτα και τους κόπους τους, ραντισμένα από ένθεα δάκρυα και αγιασμένα από τις γονυκλισίες και τις προσευχές τους .

Η αγιομετεωρίτικη κληρονομιά

Ποια  λείψανα  Αγίων της Εκκλησίας μας  και  οσίων Μετεωριτών πατέρων φυλάσσονται στα Μετεωρίτικα Μοναστήρια;

Στην Ιερά Μονή Αγίου Στεφάνου  η κάρα  του  Αγίου Χαραλάμπους , η κάρα του Αγίου Θεοδοσίου, λείψανο του Πρωτομάρτυρα  Αγίου Στεφάνου, ως και της Αγίας Μαρίνας.

Στην Ιερά Μονή Βαρλαάμ λείψανα  του Οσίου  Θεοφάνη,  κτήτορα  της μονής, του  αγίου  Ιωάννη του ράπτη  (νεομάρτυρας εξ΄ Ιωαννίνων), του αγίου  Ιωάννη  Χρυσοστόμου Αρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως, του Οσίου Νεκταρίου, κτήτορα της μονής, του Οσίου  Σάββα του πνευματικού κ.α .

Στην Ιερά Μονή Μεταμορφώσεως του Σωτήρος – Μεγάλου Μετεώρου, του Οσίου Αθανασίου κτήτορα  της  μονής, του αγίου Γρηγορίου  Νεοκαισάρειας του θαυματουργού, του αγίου Ιωάννη Χρυσοστόμου Αρχιεπισκόπου   Κωνσταντινουπόλεως, του αγίου  Ιωάννη συγγραφέα της Κλίμακος, του Οσίου   Ιωάσαφ του Μετεωρίτη, του Αγίου Κήρυκου , του Αγίου Νικολάου του   Νεομάρτυρος  του εξ΄ Ιχθύος  Κορινθίας.

Στην Ιερά Μονή Ρουσάνου  τμήμα της  κάρας  της Αγίας Βαρβάρας, τμήμα λειψάνων των μαρτύρων Τρύφωνος, Χαραλάμπους, Παντελεήμονος και Προκοπίου, τμήμα της κάρας του Αγίου Κηρύκου και Μοδέστου, τμήμα της κάρας του οσίου Νικάνορα, τίμιο ξύλο και τμήματα λειψάνων πολλών άλλων αγίων.

Εξαιρετικά σημαντικά είναι και τα χειρόγραφα, πατριαρχικά σιγίλια και Αυτοκρατορικά χρυσόβουλα, εικόνες, αγιογραφικός  διάκοσμος και άλλα στοιχεία Βυζαντινής  τέχνης κ.λ.π. 

Όσιοι Μετεωρίτες

Ποιοι είναι αλήθεια οι όσιοι άγιοι Μετεωρίτες πατέρες που εγκαταβίωσαν στα κοιλώματα, στα απόσκια, στις χαράδρες  και στις κορφές  των βράχων, οι περισσότεροι εκ των οποίων ήσαν γόνοι ευκλεών οικογενειών και βασιλέων που αφιέρωσαν τις οικογενειακές τους περιουσίες  στην ανέγερση των μονών και ήσαν υπέρμαχοι της γνήσιας κοινοβιακής συμβίωσης;

Αναμφίβολα η επιβλητικότερη μορφή είναι ο όσιος Αθανάσιος ο Μετεωρίτης, αλλά και οι άγιοι Ιωάσαφ (βασιλεύς  Ούρεσης Παλαιολόγος), Μάξιμος, Νικόδημος, Δανιήλ εκ Τσιοτίου, Φιλόθεος  εκ Σκλαταίνης (κτήτορας  Ι. Μονής Αγίου Στεφάνου), οι υποτακτικοί του Βενέδικτος και Παχώμιος, Νεκτάριος  και Θεοφάνης (κτήτορες Ι. Μονής Βαρλαάμ), Διονύσιος (κτήτορας  Ι. Μονής Αγίου Νικολάου Αναπαυσά), Νικάνωρ, Αντώνιος (Καντακουζηνός γιός Βασιλίσσης Μαρίας Καντακουζηνής – κτήτορας και πρώτος ηγούμενος Ι. Μονής Αγίου Στεφάνου), Γρηγόριος ο στυλίτης, Αναστάσιος (ο οποίος άφησε διαθήκη να μην τον ενταφιάσουν αλλά να πετάξουν το σώμα του ως μίασμα, τροφή στα πετεινά του ουρανού και στα άγρια  θηρία, δείγμα μεγάλης ταπεινώσεως), Νείλος ο Θεοφιλής, Θεοδόσιος  και πολλοί άλλοι ακόμα.

Ευλογία  και πολύτιμη κληρονομιά για την περιοχή  

 Η  τοπική  μας Εκκλησία αναγνωρίζοντας  την προσφορά, τους αγώνες και τις θυσίες των Οσίων Μετεωριτών  Πατέρων της Αγίας και σεπτής Λιθοπόλεως, που με τα έργα των χειρών και του πνεύματος, αλλά πρωτίστως με την αφιερωματική πίστη  στον Θεό,  δημιούργησαν  το μεγαλείο αυτό της Ορθόδοξης πίστης και λατρείας , ΤΑ ΜΕΤΕΩΡΑ, τα οποία, στη συνέχεια, με την ασκητική τους πάλη, τον προσωπικό  τους αγώνα, τα δάκρυα μετανοίας και τις προσευχές τους, εξαγίασαν και μας κληροδότησαν ως μια μεγάλη ευλογία και παρακαταθήκη, καθιέρωσε να εορτάζουμε την σύναξή στον περίλαμπρο φερώνυμο Ιερό Ναό που ανεγέρθη προς τιμήν τους.

Στο πλαίσιο των πανηγυρικών εκδηλώσεων και ακολουθιών που λαμβάνουν χώρα με επίκεντρο τον ομώνυμο περίλαμπρο Ναό των Οσίων Μετεωριτών πατέρων, γίνεται η περιφορά των σεπτών και αγίων λειψάνων  των Οσίων Μετεωριτών Πατέρων στην πόλη, αφού είχε προηγηθεί  κατανυκτική αγρυπνία. Ανήμερα της εορτής, χοροστατούντος του σεπτού ποιμενάρχου  μας, με τη συμμετοχή των ηγουμένων των ιερών μονών,  ιερομονάχων και  μοναχών και την παρουσία σύσσωμης της μοναστικής κοινότητας  της αγίας λιθοπόλεως, των αρχών και του λαού, τελείται πανηγυρική αρχιερατική Θεία λειτουργία.

Έτσι δικαιώνονται και οι εμπνευστές της ιδέας να ανεγερθεί στην Καλαμπάκα ένας περίλαμπρος ναός αφιερωμένος στους όσιους ασκητές της Θηβαΐδας των Σταγών, που δεν είναι άλλος από τον Προηγούμενο της Ιεράς Μονής Βαρλαάμ Αρχιμανδρίτη Ισίδωρο, που με δαπάνες της Μονής και την προσφορά του οικοπέδου από την ιερά Μονή Αγίου Στεφάνου, έγινε πραγματικότητα.

Με την παρουσία του σεπτού Ποιμενάρχου μας κ. Θεοκλήτου, η εορτή της συνάξεως των Οσίων Μετεωριτών πατέρων λαμβάνει την διάσταση που οφείλουμε στους Οσίους Μετεωρίτες Πατέρες, αλλά και στην πόλη που ζει υπό την φυσική και πνευματική σκιά των ιερών  βράχων  και της ευρύτερης περιοχής. Είθε να έχουμε την ευλογία τους !!